Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 25/11/2021 Tarihli ve 1227, 1228, 1229, 1230, 1231, 1232, 1233, 1234, 1235 ve 1236 Sayılı Kararları
30 Kasım 2021 Tarihli ve 31675 Sayılı Resmî Gazete ile Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun yayımlanan kararlarıyla yeni ihtisas mahkemeleri belirlenmiştir.
Yayımlanan kararlar doğrultusunda 6 yeni ihtisas mahkemesi belirlenmiş, tüketici, ticaret ve idari para cezası davalarına bakacak mahkemeler de kararlaştırılmıştır.
HSK’nın 25 Kasım tarihli kararı doğrultusunda;
1. Vergi suçları,
2. Bilişim suçları,
3. Finansal suçlar,
4. Finansal uyuşmazlık,
5. Sendikal uyuşmazlıklar,
6. Kamulaştırma davaları
için ihtisas mahkemeleri kurularak bu suçlar konusuna uygun olarak bu ihtisas mahkemelerinde görülecektir. Bu kararlar doğrultusunda finans mahkemeleri, kamulaştırma mahkemeleri ve sendika mahkemeleri kurulacaktır. HSK’nın ihtisas mahkemeleri ile ilgili kararı 15 Aralık 2021 tarihinden itibaren uygulanacaktır.
Yayımlanan kararlar ışığında ihtisas mahkemelerinin düzenlenmesi dışında çocuk mahkemesi olmayan yerlerde çocukların tüm davalarına bakacak mahkemelerinde nereler olduğu belirlenmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’ndan kaynaklanan ve asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren dava ve işlere, asliye ceza mahkemelerinin bulundukları yerdeki sayısına göre hangi asliye ceza mahkemesinin bakacağı HSK’nın 1227 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamında çocuk ağır ceza ve çocuk mahkemelerinin kurulmadığı yerlerde, bu mahkemelerin görev alanına giren dava ve işlere; çocuk ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren işler suçlar yönünden; bulundukları yerdeki ağır ceza mahkemelerinin sayısına göre hangi ağır ceza mahkemesinin bakacağı belirlenmiştir. Çocuk Mahkemesinin görev alanına giren suçlar yönünden ise; bulundukları yerdeki asliye ceza mahkemelerinin sayısına göre hangi asliye ceza mahkemesinin bakacağı HSK’nın 1228 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
Bilişim ile ilgili düzenlenen suçlara ilişkin açılacak davalara bakacak mahkemeler nezdinde ihtisas mahkemelerinin belirlenmesi hususunda, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun;
Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle nitelikli hırsızlık (madde 142/2-e)
Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılmasın suretiyle nitelikli dolandırıcılık (madde 158/1-f)
Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık (madde 158/1-I)
Bilişim sistemine girme (madde 243)
Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme (madde 244)
Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması (madde 245)
Yasak cihaz ve programlar (madde 245/A)
Bilişim alanında yer alan suçların işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbiri uygulanması (madde 246) hükümleri ile,
7258 sayılı Futbol ve Diğer Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da düzenlenen suçlardan kaynaklanan dava ve işlerden; ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar yönünden bulundukları yerdeki ağır ceza mahkemelerinin sayısına göre hangi ağır ceza mahkemesinin bakacağı belirlenmiştir. Asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar yönünden ise; bulundukları yerdeki asliye ceza mahkemelerinin sayısına göre hangi asliye ceza mahkemesinin bakacağı HSK’nın 1229 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkındaki Kanun’da düzenlenen suçlardan kaynaklanan dava ve işlere; ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar yönünden, bulundukları yerdeki ağır ceza mahkemelerinin sayısına göre hangi ağır ceza mahkemesinin bakacağı belirlenmiştir. Asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar yönünden ise; bulundukları yerdeki asliye ceza mahkemelerinin sayısına göre hangi asliye ceza mahkemesinin bakacağı HSK’nın 1230 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
İdari yaptırım kararlarına karşı yapılacak başvurulara ilişkin sulh ceza hakimlikleri nezdinde ihtisas hakimlikleri belirlenmesi hususunda; sulh ceza hakimliklerine gelecek idari yaptırım kararlarına karşı yapılan başvurulara, bulundukları yerdeki sulh ceza hakimliklerinin sayısına göre hangi sulh ceza hakimliğinin bakacağı HSK’nın 1231 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
Finans ile ilgili açılacak davalara bakacak mahkemeler nezdinde ihtisas mahkemelerinin belirlenmesi hususunda;
13.01.2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinden,
22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969. maddelerinden,
19.10.2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’ndan (142. maddesinde düzenlenenler hariç),
23.02.2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’ndan,
21.11.2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’ndan,
06.12.2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’ndan,
20.06.2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’dan,
Kaynaklanan ve asliye ticaret mahkemesinin görev alanına giren ticari, davalara ve ticari, nitelikteki çekişmesiz yargı kapsamında gelecek işlere; bulundukları yerdeki asliye ticaret mahkemesinin sayısına göre hangi asliye ticaret mahkemesinin bakacağı HSK’nın 1232 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’ndan kaynaklanan dava ve işlere; İş mahkemesinin bulunmadığı (veya iş davalarının ayrılmadığı) mahaller bakımından iki veya daha fazla asliye hukuk mahkemesi bulunan yerlerde numaralı asliye hukuk mahkemesinin bakmasına, İş mahkemesinin bulunduğu yerlerde ise; iş mahkemelerinin bulundukları yerdeki sayılarına göre hangisinin bakacağı HSK’nın 1233 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’ndan, Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan el atmanın önlenmesi, taşınmaz ve muhtesat bedellerinin tahsilinden, İmar uygulaması sonucu bedele dönüştürülen taşınmaz bedelleri ile imar uygulaması sebebiyle oluşturulan ipotek bedellerinin artırılması ve eksiltilmesinden, 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında açılacak tazminatlardan, Kaynaklanan ve asliye hukuk mahkemesinin görev alanına giren dava ve işlere; asliye hukuk mahkemelerinin bulundukları yerdeki sayılarına göre hangisinin bakacağı HSK’nın 1234 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
Asliye ticaret mahkemesinin kurulmadığı veya yargı çevresinin bu mahkemelerin bulunduğu mahallere bağlanmadığı yerlerde, asliye ticaret mahkemesinin görev alanına giren dava ve işlere; asliye hukuk mahkemelerinin bulundukları yerdeki sayılarına göre hangisinin bakacağı HSK’nın 1235 sayılı kararıyla belirlenmiştir.
Tüketici mahkemesinin kurulmadığı veya yargı çevresinin bu mahkemelerin bulunduğu mahallere bağlanmadığı yerlerde, tüketici mahkemesinin görev alanına giren davalara bakacak asliye hukuk mahkemeleri nezdinde ihtisas mahkemelerinin belirlenmesi hususunda; Tüketici mahkemesinin kurulmadığı veya yargı çevresinin bu mahkemelerin bulunduğu mahallere bağlanmadığı yerlerde, tüketici mahkemesinin görev alanına giren dava ve işlere dört veya daha fazla asliye hukuk mahkemesi bulunan mahallerde 4 numaralı asliye hukuk mahkemesinin bakmasına HSK’nın 1236 sayılı kararıyla karar verilmiştir.
Kaan Uğursal