Bilindiği üzere COVID-19 Salgını kapsamında, açık ihale usulü ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21‘nci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre pazarlık usulünün kullanılacağı mal ve hizmet alımı ile yapım işi ihaleleri herhangi bir parasal sınır olmadan elektronik ihale (e-ihale) yöntemi ile yapılabildiğinden, yeni yapılacak ihalelerde (iptal edilen ihaleler dahil) elektronik ihalenin (e-ihale) kullanılması öngörülmüştür. Bununla birlikte e-ihalenin zorunlu hale getirilmesi yönündeki çalışmalar devam etmekte, bu kapsamda elektronik ihale usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde uygulanacak mevzuatın bilinmesi önem arz etmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde;
“10/A.1İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” açıklaması yer almaktadır.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Elektronik ihale” başlıklı 58/A maddesi, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde;
“…İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü yer almaktadır.
Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “e-tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 24’üncü maddesinde;
“… (3) İhale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile ilgili değerlendirme, e-teklif kapsamında yüklü olan belgelerin ve EKAP üzerinden ilgili kurum ve kuruluşların sistemlerinden sorgulama suretiyle elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi suretiyle yapılır.
(4) Yeterlik kriterlerinin istekliler tarafından karşılanıp karşılanmadığına ilişkin değerlendirme ihale dokümanında yer alan hükümler çerçevesinde yapılır. Yeterlik kriterlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve bu husus gerekçesi de açıkça belirtilmek suretiyle EKAP’na kaydedilir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgilerin esas alınacağı belirtilmektedir.
Bu kapsamda ilgili idareler ve Kamu İhale Kurulu’nca kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden teyit edilemeyen belge ve bilgiler sebebiyle isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmektedir.
Son zamanlarda e-ihale yolu ile gerçekleştirilen ihalelerde özellikle “Ticaret Sicili Gazetelerinde şirket ortaklarına ait T.C. kimlik bilgisi bulunmadığından” tekliflerin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmektedir.
Kamu ihale Kurulu’nun 01.04.2020 tarihli, 2020/UY. II-634 sayılı kararında;
“Yapılan incelemede başvuru sahibi iş ortaklığı tarafından yeterlik bilgileri tablosunda şirket ortakları ve yetkililerinin T.C. kimlik numarası belirtilmiş ise de, söz konusu bilgilerin teyidinin yapılabileceği belge olarak beyan edilen Ticaret Sicili Gazetelerinde anılan kişilere ait T.C. kimlik numarası bilgisinin açıkça belirtilmediği, dolayısıyla idarece iş ortaklığının pilot ve özel ortağı tarafından beyan edilen bilgilerin teyidinin yapılabileceği belge olarak beyan edilen Ticaret Sicili Gazeteleri sorgulandığında kimlik numaralarına ilişkin teyidin yapılamadığı, ayrıca başvuru sahibi iş ortaklığının pilot ve özel ortağı tarafından yeterlik bilgileri tablosunun ortaklara ait T.C. kimlik numaralarının elektronik ortam dışında teyit edilmesine olanak sağlayan “Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı ile düzenleyen gerçek/tüzel kişi” bölümünün de doldurulmaması nedeniyle kimlik numaralarına ilişkin bilgilerin teyidinin bu şekilde de yapılamadığı göz önünde bulundurulduğunda başvuru sahibinin teklifinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı ve başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.” Şeklinde belirtilmiştir.
Sonuç olarak; E-ihale yolu ile gerçekleştirilecek ihaleler bakımından, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden teyit edilecek belgelerin içeriğine dikkat edilmesi,
İşbu belgelerle teyidi sağlanamayan bilgi ve belgeler bakımından muhakkak, yeterlilik bilgileri tablosunda yer alan “Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı ile düzenleyen gerçek/tüzel kişi” bölümünün de doldurulması gerektiği hususu bilgilerinize sunulur.
Av. Öykü Şanlı