31.12.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7262 sayılı Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun hamiline yazılı pay senetlerini düzenleyen hükümlerinde değişiklikler yapılmış ve anonim şirketler bakımından hamiline yazılı pay senetlerine ilişkin bilgilerin ve bu payların devirlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (MKK) bildirilmesi zorunluluğu getirilmişti. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 6 Nisan 2021 tarihinde 31446 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşuna Bildirilmesi ve Kayıt Altına Alınması Hakkında Tebliğ” (Tebliğ) ile hamiline yazılı pay senetlerinin MKK’ya bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretleri ve bununla birlikte pay sahipleri çizelgesinin MKK’dan sağlanmasının usul ve esasları düzenlenmiştir.
7262 sayılı Kanun ile değişiklik yapılmadan önce TTK uyarınca hamiline yazılı pay senedi basılması için pay bedellerinin tamamının ödenmesi, bu hususta bir yönetim kurulu kararı alınması ve kararın ticaret sicilde tescil ve ilan edilmesi yeterli iken söz konusu yeni düzenleme ile birlikte Şirket tarafından hamiline pay senedi basımına yönelik alınacak yönetim kurulu kararı tescil ve ilan edilmeden önce MKK’ya bildirimde bulunma zorunluluğu getirilmiştir. Şirket tarafından yapılacak bu bildirim ile pay sahiplerinin bilgileri MKK ile paylaşılacak ve MKK nezdindeki sisteme kaydedilecektir.
Tebliğ ile getirilen MKK’ya bildirim ve pay senetlerinin kaydileştirmesi yükümlülüğü Sermaye Piyasası Kanunu’nun 13’üncü maddesi uyarınca payları kayden izlenen şirketler dışında kalan tüm anonim şirketleri kapsamaktadır.
Hamiline yazılı pay senedi basımına dair şirket yönetim kurulu tarafından alınacak kararın içeriğinde asgari olarak, bastırılacak pay senetlerinin; adedi, tertibi, itibari değeri, temsil ettiği pay adedi ve tutarı, grubu, şirket tarafından verilen sıra numarası ile toplam pay adedi ve bu paylara karşılık gelen toplam pay bedelinin belirtilmesi gerekmektedir. Şirketin bağımsız denetime tabi olması halinde yönetim kurulu kararının şirketin internet sitesinde yayınlanması da zorunlu olacaktır.
Ayrıca Tebliğ’de pay senetlerinin bastırılması işleminin MKK’ya bildirilmesi ve pay sahiplerine dağıtılması işlemlerinin pay bedellerinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde tamamlanacağı, Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddesi ile paralel bir şekilde düzenlenmiştir. Ayrıca Tebliğ’e göre Şirket tarafından daha önce hamiline yazılı pay senedi bastırılmış ve sonrasında sermaye artışına gidilmiş ise bu durumda da sermaye artırım işleminden itibaren yine 3 aylık süre içerisinde hamiline yazılı pay senedi basımına dair işlemler tamamlanmalıdır.
Başvuru sürecini özetlemek gerekirse; Anonim şirket yönetim kurulu Hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin bilgilerini MKK’ya bildirmekle yükümlü olan organdır. Başvuruyu alan yönetim kurulu Tebliğ’in geçici 1. Maddesi uyarınca pay senedinin gerçekliği ve geçerliliği ile pay sahibine ilişkin bilgilerin doğruluğunu kontrol ederek formun her iki sureti temsile yetkili yönetim kurulu üyesince imzalanmalı, ıslak imzalı formun bir sureti pay sahibine verilmeli ve pay senedi şirket tarafından teslim alınmalıdır. Başvuruyu alan şirketin 5 iş günü içerisinde pay senedi ve pay sahibine ilişkin bilgileri MKK’ya bildirip sisteme kaydetmesi gerekmektedir. Hamiline yazılı pay sahipleri MKK nezdinde kendi adına kayıtlı payları MKK’nın “e-Yatırımcı: Yatırımcı Bilgi Merkezi” uygulamasından elektronik ortamda sorgulayıp, bunlara ilişkin belgeyi elektronik ortamda edinebilecektir. Tebliğ’in 11. Maddesine göre MKK’ya yapılacak kayıt ve bildirimler, MKK sistemine e-Devlet Kapısı üzerinden elektronik imza, e-devlet şifresi veya T.C. Kimlik Kartı ile erişim sağlanarak veya doğrudan MKK’nın “e-Yatırımcı: Yatırımcı Bilgi Merkezi” uygulamasından giriş yapılarak elektronik ortamda yapılacaktır.
Söz konusu Tebliğ öncesinde hamiline yazılı payların devri için pay senedi zilyetliğinin devri, yani senedin teslim edilmesi yeterli iken Tebliğ’e göre hamiline yazılı pay senetlerinin devri için sadece zilyetliğin devri yeterli olmayıp zilyetliğin geçirilmesi sonrasında hamiline yazılı pay senedini devralan kişi tarafından MKK’ya bildirim yapılması gerekmektedir.
Tebliğ’in 9. Maddesine göre sermaye azaltımı veya pay senedinin değiştirilmesi nedeniyle hamiline yazılı pay senedinin iptal edilmesi halinde, şirketi temsile yetkili olanlar tarafından bu yönde alınacak yönetim kurulu kararıyla birlikte MKK’ya bildirim yapılmalıdır. Yapılacak bildirim üzerine senede ilişkin kayıt MKK sisteminden iptal edilecektir.
Tebliğ’in geçici 1. Maddesi uyarınca Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihte, hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, MKK’ya bildirilmek üzere pay senetleri ve Tebliğ ekinde bulunan form ile birlikte şirkete başvurmalıdır. Başvuru yapılmaması bu kişilerin Kanun’dan doğan paya bağlı haklarını başvuruda bulununcaya kadar kullanamamalarına yol açacaktır. 7262 Sayılı Kanun ile getirilen düzenleme uyarınca hamiline yazılı pay senedi sahipleri tarafından şirkete yapılacak bu bildirim için verilen süre 31 Aralık 2021 tarihinde sona erecektir.
Tebliğ kapsamında getirilen önemli değişikliklerden bir diğeri ise Hamiline yazılı pay senedi olan anonim şirketlerin genel kurulunda hazırlanacak olan hazır bulunanlar listesi olarak da bilinen pay sahipleri çizelgesinin MKK kayıtlarına göre düzenlenecek olmasıdır. Bu sebeple Hazır bulunanlar listesi olarak bilinen pay sahipleri çizelgesinin hazırlanması için, şirketi temsile yetkili olanlar tarafından genel kurul tarihinden en az iki gün önce MKK sistemi üzerinden başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Tebliğ kapsamında, son zamanlarda önemi giderek artan kişisel verilen korunması hususuna binaen MKK’dan alınacak verilerin gizli tutulması gerekliliği vurgulanmış olup, açıkça MKK’dan alınacak pay sahibi bilgilerinin üçüncü kişilere verilmesini ve amacı dışında kullanılması 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na da atıf yapılarak yasaklanmıştır.
Son olarak bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen şirketlere 7262 sayılı Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 562. maddesine eklenen 13. fıkraya göre; Hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgilerini, senetler pay sahiplerine dağıtılmadan önce MKK’ya bildirmeyenler için 20.000 TL, Hamiline yazılı pay senetlerinin devirlerini MKK’ya bildirmeyenler için 5.000 TL idari para cezası öngörülmesi bu düzenlemelerin şirketler açısından dikkate alınması gerektiğini kanıtlar niteliktedir.
Ayrıca Hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde, MKK’ya elektronik yöntemlerle yapılan bildirim tarihinin esas alınacağı göz önüne alındığında, herhangi bir hak kaybına mahal verilmemesi açısından bildirim yükümlüğünün yerine getirilmesinin şirketler açısından büyük önem arz ettiğini belirtmek isteriz.
Burcu Duyum