İdarelerin Zeyilname Düzenleyerek İhaleyi Ertelemesi Mümkün müdür?
İhale tarihinin ertelenmesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 29 ve 55 inci maddelerinde düzenlenmiştir.
Kanunun 29 uncu maddesinde dokümanda maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde ihale dokümanında değişiklik ve ihale tarihinin ertelenmesi,[1]
Kanunun 55 inci maddesinde ise şikayet üzerine ihale dokümanında değişiklik yapılması ve ihale tarihinin ertelenmesi düzenlenmiştir.[2]
Bu durumda, zeyilname düzenlenmesi nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde idare, ihale tarihini bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün süreyle zeyilname ile erteleyebilmektedir.[3] İhale veya son başvuru tarihinin ertelenmesi halinde, yeni ihale veya son başvuru tarihi, zeyilnamenin son bildirim tarihinden itibaren on günden az olmayacak şekilde belirlenmelidir.
İhale Tarihinin Zeyilname ile İki Kez Ertelenmesi Mümkün müdür?
4734 Sayılı Kanun’un 55. Maddesinde; “...Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir.” düzenlemesi,
4734 Sayılı Kanun’un 29. Maddesinde; “...Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir.” düzenlemesi,
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Şikayet üzerine dokümanda değişiklik yapılması” başlıklı 15.1. maddesinde; “... Ancak zeyilnamenin son bildirim tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında on günden az süre kalması halinde, ihale tarihinin ertelenmesi zorunlu olup, bu erteleme sadece bir defa yapılabilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bu durumda mevzuat hükümleri gereğince Kanunun 29. Maddesi ve 55. Maddesi gerekçe gösterilerek bir kez erteleme yapılabileceği anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Kurulunun 06.01.2010 tarihli, 2010/UH.III-29 Sayılı Kararında[4]; “4734 sayılı Kanunun 55 inci maddesine aykırı olarak, ihale tarihinin şikayet başvurusu üzerine iki kez ertelenmesi, Kanunda öngörülen usule açıkça aykırılık teşkil ettiği ve bu aşamada bahse konu aykırılıkla ilgili olarak düzeltici işlem belirlenmesi mümkün olmadığından ihalenin iptali gerektiği sonucuna varılmıştır.”
Kamu İhale Kurulunun, 17.06.2020 tarihli, K. 2020/UH.I-1092 Sayılı Kararında; “4734 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinde, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale tarihinin bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün süreyle ertelenebileceği hükme bağlanmış; 55’inci maddede ise, 29’uncu maddeden farklı olarak, idareye şikâyet başvurusu üzerine ihale dokümanında düzeltme yapılması gereken hallerde (29’uncu maddeye göre zeyilname düzenlenmek suretiyle) ihale tarihinin bir defaya mahsus olmak üzere ertelenebilmesine imkan tanınmıştır. Dolayısıyla, gerek 29’uncu maddede, gerekse 55’inci maddede zeyilname düzenlenerek ihale tarihinin ertelenmesi hususlarında “bir defaya mahsus olmak üzere” şeklinde sınır getirilmiş olmakla birlikte, 29’uncu maddedeki şartların oluşması halinde ihale tarihinin ertelenmesi üzerine 55’inci maddedeki şartların oluşması halinde bir kez daha ertelenmesi mümkün bulunmaktadır.”
Kamu İhale Kurulu’nun konu hakkındaki genel görüşü, Kanunun 29 uncu maddesine göre zeyilname düzenlenerek ihale tarihi 20 güne kadar ertelendikten sonra, Kanunun 55 inci maddesindeki şartların gerçekleşmesi durumunda, Kanunun 55 inci maddesine göre zeyilname düzenlenerek ihale tarihinin ertelenebileceği yönündedir. Ancak aynı madde gerekçe gösterilerek ihalenin iki kez ertelenmesi, ihalenin iptal sebebi olarak kabul edilmiştir.
Konu hakkında, Danıştay 13. Daire’nin, 18.1.2017 tarihli, E. 2016/3981 K. 2017/225 Sayılı kararında ise; “…Zeyilname II'nin F1 Temizlik AŞ firmasının 25.2.2016 tarihli dilekçesine istinaden yapıldığı, söz konusu dilekçenin içerik itibariyle şikâyet dilekçesi olduğunun ve Zeyilname II'nin nitelik itibarıyla şikâyet üzerine yapıldığının kabulü gerektiği, yine Zeyilname III'ün de davacı F2 Bilgi İşlem Temizlik AŞ'nin 7.3.2016 tarihli dilekçesi üzerine 4734 sayılı Kanun'un 55. maddesine istinaden yapıldığı, … davacı şirketin bu konudaki itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı,” şeklindeki kararın onanmasına karar verilmiştir.
İlgili Danıştay kararında, Kamu İhale Kurulu kararlarından farklı olarak Kanunun 55. Maddesi uyarınca ihalenin iki kez ertelenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Sonuç Olarak; İdarelerin zeyilname düzenleyerek, Kanunun 29. Ve 55. Maddelerine istinaden ihaleyi ertelemesi mümkün olmakla birlikte, aynı madde gerekçesiyle ihalenin iki kez iptali mevzuata ve KİK kararlarına göre mümkün değildir. Bununla birlikte Danıştay’ın aksi yöndeki kararı sebebiyle işbu husus her ihale özelinde ayrı olarak, tüm hukuki boyutları ile değerlendirilmelidir.
Av. Öykü Şanlı
[1] 4734 Sayılı Kanun’un 29. Maddesi;”İlân yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.
Ancak, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname, son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde, teklifini bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden teklif verme imkanı sağlanır...” [2] 4734 Sayılı Kanun’un 55. Maddesi; “... İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir...” [3] Kamu İhale Genel Tebliğinin 15.4. maddesine göre; “Zeyilname ile ihale veya son başvuru tarihinin ertelenmesi halinde, erteleme süresi ihale veya son başvuru tarihinden itibaren hiçbir durumda yirmi günü geçemeyecektir.”
[4]Duygu Kılıç ÇAYLI, Kamu İhale Hukukunda 2300 Soruya Cevap,2. Baskı, Sf:700