488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli 1 sayılı tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı listesinin 2’nci fıkrasında; ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarına damga vergisi uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bununla birlikte, 9 Ağustos 2016 tarihli ve 29796 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 28. maddesi ile, ilgili hükme; “4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikâyet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi hâlinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur. Sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi ret ve iade edilmez.” ifadesi eklenmiştir.
Eklenen hükme göre; ihalenin şikayet, itirazen şikayet veya bir mahkeme kararı ile iptal edilmesi durumunda ihale karar pulu damga vergisinin[1] ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden kısmı iade edilebilir. Ancak sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi ret ve iade edilmez. Kanun koyucu sözleşmenin hangi nedenle feshedildiğine bakılmaksızın sözleşme için ödenen damga vergisinin iade edilmeyeceğini düzenlemiştir.
60 Seri Numaralı Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin ‘İhale kararların ilişkin damga vergisi uygulaması’ başlığı altında yer alan 7’nci maddesinde verilen örneğe göre; “(A) Üniversitesi tarafından ihalesi yapılan "24 Ay Süreli Temizlik Hizmeti Alımı" işi (M) Temizlik Hizmetleri Ltd. Şti. uhdesinde kalmış, söz konusu işe ilişkin olarak 15/8/2016 tarihli ihale kararı ve 8/9/2016 tarihli sözleşme imzalanarak ihale kararı ve sözleşmeye ait damga vergisi ödenmiştir. Daha sonra ihalenin katılımcılar tarafından dava konusu yapılması neticesinde, mahkeme tarafından ihalenin iptaline karar verilmiştir. Bu nedenle, (M) Temizlik Hizmetleri Ltd. Şti. ihale kararı ve sözleşme için ödediği damga vergisinin iadesini talep etmiştir.
Söz konusu ihalenin iptali nedeniyle, ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi iade olunacaktır. Diğer taraftan, sözleşmeye ait damga vergisi iade edilmeyecektir.”
Damga Vergisi Kanunu’na eklenen düzenleme 9 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Dolayısıyla 9 Ağustos 2016 tarihinden itibaren hüküm ve sonuç doğurmaktadır. Yani yürürlük tarihinden evvel ihale üzerinde kalan şirket ile idare arasında akdedilen sözleşmenin feshi durumunda, tahsil edilen sözleşme damga vergisinin yükleniciye iadesi mümkündür.
İzmir Bölge İdare Mahkemesi’nin 27.09.2017 tarihli 2017/936 E. 2017/1271 K. sayılı kararına göre; “... damga vergisi ödenen ihale kararının 23.12.2015 tarihli olduğu, Kamu İhale Kurumunca ise ihalenin 18.05.2016 tarih ve 2016/ MK-208 sayılı karar ile iptal edildiği, ihale kararına istinaden 01.06.2016 tarihinde imzalanan sözleşmenin ise 01.07.2016 tarihinde feshedildiği dikkate alındığında, uyuşmazlığın 488 sayılı Damga Vergisi Kanun'a ekli (1) sayılı tablonun kararlar ve mazbatalar başlıklı 2. maddesine 15/7/2016 tarihinde 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 28. maddesi ile eklenen madde esas alınarak çözülmesinde isabet görülmemiştir. ... davacı şirket tarafından üstlenilen ihalenin, Kamu İhale Kurulu tarafından iptal edilmesi durumunda, damga vergisi yönünden vergiyi doğuran olayın gerçekleşmediği anlaşıldığından, söz konusu ihale kararı ve ihale kararına istinaden düzenlenen sözleşme için davacı tarafından ödenen damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, ödenen damga vergisinin fesih tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile iadesi gerekirken aksi yönde verilen karar kısmında isabet görülmemiştir.” şeklinde hüküm kurulmuştur. Bu emsal karara göre; 01.07.2016 tarihinde sözleşmenin feshedildiği, dolayısıyla 488 sayılı Damga Vergisi Kanun'a ekli (1) sayılı tablonun kararlar ve mazbatalar başlıklı 2. maddesine 09.08.2016 tarihinden itibaren yürürlüğe giren sözleşme için ödenen damga vergisinin iade edilemeyeceğine ilişkin hükmün uygulanamayacağı, bu sebeple tahsil edilen sözleşme damga vergisinin iadesinin gerektiği yönünde karar verilmiştir.
Sonuç olarak, 09.08.2016 tarihinden itibaren,
Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet, itirazen şikayet ya da idare mahkemesi kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, iptal edilen ihale kararına ilişkin tahsil edilen ihale karar pulu damga vergisi yükleniciye iade edilebilir.
Ancak sözleşme düzenlenmiş ise, bu sözleşmeler için tahsil edilen damga vergisi, Vergi Dairesi tarafından yükleniciye iade edilmeyecektir.
Av. Duygu Görgülü
[1] İhale Karar Pulu Damga Vergisi: Tüm resmi dairelerin ve kamu tüzel kişiliğine sahip kurumların (ihale kanunlarına tabi olsun veya olmasın) her türlü ihale kararları için ödenen damga vergisidir.