03.10.2019 tarihinde Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği”, başta şu anda aktif olan kitlesel fonlama platformları olmak üzere platform adaylarına da birçok yükümlülük getiriyor. Hemen baştan söyleyelim: Tebliğ, yayınlandığı tarihte yürürlüğe girdi ve tebliğde hali hazırda aktif olan platformlar için bir düzenleme veya uyum süresi öngörüsü bulunmuyor. Yani mevcut platformların hukuki statüsü -en azından pratik uygulamaları görene veya bu konuda resmi bir açıklama yapılana kadar- hukuken tartışmalı hale gelmiş durumda.
Genel bir değerlendirmeyle bu düzenlemenin mevcut SPK mevzuatında yer alan, Portföy Yönetim Şirketleri ile ilgili düzenlemelerin biraz daha hafifletilmiş bir versiyonu olduğunu söyleyebiliriz. Yine de bugüne kadar regüle edilmemiş ve bir “şirket web sitesi” statüsünden ibaret kitlesel fonlama platformlarına bir dizi yeni yükümlülük getiriyor. Artık SPK mevzuatına tabi olacak olmaları bir yana, Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Hukuku, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gibi birçok mevzuata dolaylı veya dolaysız olarak uyumlanmaları gerekecek. Bunlara birlikte bir bakalım:
Mevcut platformlar şirket tüzel yapılarını revize ve tescil edecekler. Şirket unvanını değiştirmeleri, tüzel kişiliklerini Anonim Şirket olarak değiştirmeleri, şirket esas sözleşmelerini tadil etmeleri, pay ve sermaye yapılarını uyumlandırmaları gerekiyor.
Sermayelerini önemli miktarda arttıracaklar. Sermayeleri en az 1 milyon TL olmalı ve tamamı nakden ödenmiş olmalı.
Yönetim yapılarını tamamen değiştirecekler. En az üç Yönetim Kurulu Üyesi ve en fazla biri aynı zamanda Yönetim Kurulu Üyesi olabilecek, ikisi YK dışından olacak üç Yatırım Komitesi Üyesi olmalı. Yani en az beş üst düzey Yönetici’ ye ihtiyaç var. Bunlardan en az birinin BKY lisansına sahip olması, yani “akredite melek yatırımcı” olması gerekiyor. Yine Yatırım Komitesi üyelerinin birinin SPK Düzey III lisansına sahip olması şart.
Organizasyon yapılarını ve iş süreçlerini revize edecekler. Muhasebe, operasyon, iç kontrol, risk yönetimi, kayıt ve belgelendirme birimleri olmalı.
Kuvvetli bir IT altyapısı sağlayacaklar. SPK ve MKK regülasyonlarını karşılayacak, girişimciler ve üyeler için her türlü iletişim imkanını sağlayacak, fon kampanyalarını yürütecek, gerekli kamuoyu bilgilendirmelerinin yapılacağı ve benzeri sorumlulukların yerine getirileceği bir teknolojik altyapı kurmaları gerekiyor.
Hukuken çok sağlam süreçler ve prosedürler geliştirmeleri elzem. Yazılı çıkar çatışması politikası oluşturmalı, nepotizmden ve haksız çıkardan kaçınmalı, girişimcilerle ve yatırımcılarla tebliğde belirtilen asgari şartları taşıyan sözleşmeler yapmalı, KVKK kapsamında tüm tarafların verilerini korumalı, tüm tarafların hak ve menfaatlerini koruyucu ve olası hak kayıpları ve suistimalleri önleyici tedbirleri almalılar.
Özetle, mevcut kitle fonlaması platformlarının faaliyetlerini yasal zeminde sürdürebilmeleri için yapılarında birçok değişiklik yapmaları ve yeni hukuki yükümlülükler üstlenmeleri gerekiyor.
Kıvılcım Çaylı