Noterler Tarafından Yapılan Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi ve Taşınmaz Satış Sözleşmesi
28/06/2022 tarihli ve 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7413 Hâkimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” (LİNK) ile 1512 sayılı Noterlik Kanununda (“Kanun”) da değişiklik yapılmıştır.
Noterlik Kanununda Yapılan Değişiklikler ile Getirilen Yenilikler Neler?
1. Noterler Tarafından Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesinin Tapu Siciline Şerh Verilmesi
Kanun’un “Noterlerin genel olarak yapacakları işler” başlıklı 60. Maddesinde noterlerin taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapabileceği öngörülmüştü.
İlgili maddede yapılan değişiklik ile noterler, taşınmaz satış vaadi sözleşmesini taraflardan birinin talep etmesi, harç ve giderleri ödemesi halinde, tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh verebilecektir.
2. Noterler Tarafından Taşınmaz Satış Sözleşmesi Düzenleme Yetkisi
Değişiklikle Kanun’a eklenen 61/A maddesi ile noterler, taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin yanı sıra taşınmaz satış sözleşmesi de yapabilecektir.
Noterler tarafından, taşınmaza ilişkin tapu kayıt örneği ve diğer belgelere, kurulacak tapu bilişim sistemi vasıtasıyla erişilebilecektir. Böylelikle noterlerin ilgili bilgi ve belgeler çerçevesinde, yapılacak satış sözleşmesine esas olmak üzere tarama ve değerlendirme yapmaları, her türlü kısıtlamayı dikkate alması sağlanacaktır.
Noterlerce hak sahibi belirlenip gerekli taramalar yapıldıktan sonra, taşınmazın satışına engel hukuki bir durum bulunmadığı tespit edildiği takdirde, taşınmaz satış sözleşmesi düzenlenecektir.
Satış sözleşmesi taraflarca imzalandığı anda noterlerce, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alınacak ve yapılan sözleşme bu sisteme kaydedilecektir. Sözleşmenin sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacaktır. Tapu sicilinde yapılacak kayıt tapu müdürlüklerinin yetkisinde bırakılmıştır.
Yeni değişiklikle taşınmaz satış sözleşmesinin düzenlenmesinden dolayı oluşan zarardan noterler de sorumlu tutulmuştur.
Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış sözleşmelerinde sadece tapu harcı alınacak, damga vergisi ve işlemlere ilişkin düzenlenen kâğıtlardan değerli kâğıt bedelleri alınmayacaktır. Bu işlemler için noter ücreti de alınacak olup noter ücretinin taşınmazın değerine göre 500 TL’den az, 4.000 TL’den fazla olamayacağı düzenlenmiştir.
Ayrıca yapılan düzenlemede Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü döner sermaye işletmesine gelir kaydedilmek üzere hizmet bedeli alınacağı da belirtilmektedir.
Maddelerin Uygulanma Tarihi
Kanun’a eklenen Geçici Madde 21 ile, Kanun’un 60. Maddesinde yapılan değişiklik ve Kanun’a eklenen 61/A maddesinin, bu maddelerde öngörülen bilişim sisteminin kurulduğu tarihten itibaren uygulanmaya başlanacağı düzenlenmiştir.
Tapu bilişim sisteminin kurulduğu Adalet Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde duyurulacak olup bu bilişim sisteminin 1.1.2023 tarihine kadar kurulacağı madde metninde düzenlenmiştir. Sistemin kurulması için belirlenen son tarihe ilişkin olarak Cumhurbaşkanına 6 aya kadar bu süreyi uzatma yetkisi tanınmıştır.
Sonuç
Daha önceden yalnızca taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapabilen noterler, yapılan değişiklik ile taşınmaz satış vaadi sözleşmelerini tapu siciline şerh verebilecek, taşınmaz satış sözleşmesi yapabileceklerdir. Yapılan düzenleme taşınmaz satış sözleşmelerinin hızlı ve kolay bir şekilde, tapu müdürlüklerine gidilmeden yapılmasına yöneliktir.
Kanun maddesinin uygulamasına yönelik Adalet Bakanlığı’nca yönetmelik çıkarılması ve yine maddede yer alan tapu bilişim sisteminin kurulması beklenmektedir.
Av. Duygu Kılıç Çaylı
Av. Belemir Gencal Doğanöz
Tuğçe Koyuncu