25 Ocak 2025 Tarihli Resmî Gazete’de Yayımlanan Değişiklikler

25 Ocak 2025 Tarihli ve 32793 Sayılı Resmî Gazete'de "Yerli Malı Tebliği (SGM-2024/10)" (“tebliğ”) yayımlanmıştır.
Tebliğ ile, Yerli Malı Belgesi almak için başvurusu yapılan ürünün yerli malı olduğunun belirlenmesi ve belgelendirilmesine ilişkin usul ve esaslarda değişiklik yapılmıştır.
Yerli Malı Belgesi Nedir?
Yerli Malı Belgesi, bir ürünün yerli üretim olduğunu kanıtlayan ve üreticinin kayıtlı bulunduğu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ya da Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’na (TESK) bağlı odalar veya borsalar tarafından düzenlenen bir belgedir. Bu belge, ürünlerin yerli üretim olarak sınıflandırılmasını sağlar ve kamu ihalelerinde üreticilere avantaj sunar.
Yerli Malı Belgesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 63. maddesinin (e) fıkrasına dayanılarak düzenlenir. Bu fıkra uyarınca, yerli malı statüsünün belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak belirlenmektedir.
Kamu ihalelerinde yerli ürün bakımından sağlanan avantajlardan yararlanabilmek için, söz konusu ürünün yerli malı belgesinin Tebliğ’de belirtilen usule göre temin edilmesi ve ilgili idareye belgenin sunulması gerekmektedir.
Yerli Malı Belgesinin Sağladığı Avantajlar Nelerdir?
Bilindiği üzere 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 63. maddesi yerli istekliler ve yerli malı teklif eden istekliler bakımından fiyat avantajları düzenlemektedir.
Hükme göre idarelerce;
Yaklaşık maliyeti eşik değerin altında kalan ihalelerde sadece yerli isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir.
Hizmet alımı ve yapım işi ihalelerinde yerli istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir.
Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine, %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir. Yerli yazılım ürünü teklif eden istekliler lehine de %15 oranında fiyat avantajı sağlanması mecburidir.
Yapım işlerinde kullanılacak makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın tamamının veya belli bir kısmının yerli malı olması şartı getirilebilir. Ancak, malzemelere ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, makinelere ve ekipmanlara ilişkin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta düşük, orta yüksek ve yüksek teknolojili makine, malzeme ve ekipman arasından belirlenen Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan ve ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın yerli malı olması şarttır.
Tebliğ’in Kapsamı, Yürürlük Tarihi ve Geçiş Hükümleri
Tebliğ, idarelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki alımları ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yerli malına ilişkin diğer düzenlemelerini kapsar.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı tarafından yürütülen tebliğ 01.01.2026 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce TOBB veya TESK'e bağlı oda veya borsalar tarafından düzenlenen yerli malı belgeleri, belge üzerindeki yazılı geçerlilik tarihi süresince geçerli olacaktır.
Mevzuatta, yürürlükten kaldırılan tebliğe yapılan atıflar işbu tebliğe yapılmış sayılacaktır.
İsmail Eren Karabulut
Av. Gözde Çırpanlı
Comments