Bağımsız denetim, şirketin ve topluluğun finansal tabloları ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunun, envanterin ve muhasebenin Türkiye Denetim Standartlarının öngördüğü ölçüde iç denetimini yapmaktadır. Bu sayede, riskin en erken saptanması ile yatırım ortamının şeffaf ve güvenilir hale getirilmesi de sağlanmış olmaktadır.
Bu kapsamda, şirketlerin finansal tablolarının tüm önemli yönleriyle geçerli finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığının denetiminin sağlanabilmesi için, bağımsız denetim 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) uyarınca Cumhurbaşkanı Kararıyla belirlenen şirketler için zorunlu kılınmıştır.
Bu doğrultuda 30.11.2022 tarihinde yayımlanan “Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Cumhurbaşkanı Kararı” (“Karar”)[1] ile bağımsız denetim kapsamının yeniden belirlenmesi ve AB düzenlemelerine uyum sağlanması amaçlanmıştır.
1.1.2023 tarihinde yürürlüğe girecek 6434 sayılı, 30.11.2022 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 26.3.2018 tarihli ve 2018/11597 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar yürürlükten kaldırılmıştır.
Yapılan Değişiklikler ile, Eşik Değere Bağlı Olmaksızın Denetime Tabi Şirketlerin Kapsamı Genişletilmiştir.
Karar’a ekli (I) sayılı liste kapsamında yer alan şirketler, herhangi bir eşik değere bağlı olmaksızın bağımsız denetime tabidir. Cumhurbaşkanı Kararı'yla, tasarruf finansman şirketleri de (I) sayılı listeye eklenmiştir.
Dolayısıyla finansman şirketleri de 1.1.2023 tarihi itibariyle herhangi bir eşik değere bağlı olmaksızın bağımsız denetime tabi olacaktır.
Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Kriterlerde Eşik Değerler ve Belirlenen Ölçütler Değiştirilmiştir.
Yapılan değişiklikler ile 1.1.2023 tarihi itibariyle, belirlenen üç ölçütten en az ikisinin eşik değerini art arda iki hesap döneminde aşan, kararda sayılan şirketler, bir sonraki hesap döneminden itibaren bağımsız denetime tabi olacaktır. Buna göre değiştirilen eşik değerler ve ölçütler aşağıdaki gibidir;
Halka açık sayılan şirketler için çalışan sayısında bir güncelleme yapılmadan eşik değerlerde değişiklik yapılmıştır.
Ekli (II) sayılı listede belirtilen şirketler için de eşik değerlerde değişiklik yapılmıştır.[3]
Bu iki ölçüt kapsamında olmayan şirketler için de eşik değerlerde değişiklik yapılmıştır.
Eşik değerleri aştığı için bağımsız denetime tabi şirketler, art arda iki hesap döneminde üç ölçütten en az ikisine ait eşik değerlerin altında kalması durumunda ya da bir hesap döneminde bu ölçütlerden en az ikisine ait eşik değerlerin %20 veya daha fazla oranda altında kalması durumunda, müteakip hesap döneminden itibaren bağımsız denetim kapsamından çıkacaktır.
Eşik değerlerin aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde şirketler bağlı ortaklık ve iştirakleriyle birlikte dikkate alınacaktır.
Hangi Şirketler Kapsam Dışında Tutulmuştur?
Yapılan değişiklikler ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun düzenlemeleri uyarınca Bağımsız denetimden muaf tutulan şirketler Karar'a ekli (II) sayılı listeden çıkarılmıştır.
Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’nun “Tasarruf finansman şirketlerinin intibak süreci” başlıklı, geçici 7. maddesinin 4. fıkrası[4] kapsamında, tasfiyelerine karar verilen ve tasfiye süreci Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından atanan tasfiye komisyonlarınca yürütülen tasarruf finansman şirketleri bağımsız denetimden muaf tutulmuştur.
Sonuç
30.11.2022 tarihli ve 32029 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6434 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, denetime tabi olacak şirketler için yeni eşik değer ve ölçütler belirlenmiştir.
Anılan Karar ile bağımsız denetime tabi şirketlerin niteliğinde herhangi bir değişiklik yapılmamış olmakla birlikte, bu şirketlerin bir kısmına ilişkin olarak eşik değerlerinde önceki değerlere göre artış gerçekleştirilmiştir.
Bu doğrultuda 1.1.2023 tarihi itibari ile yürürlüğe girecek değişiklikler ile, eşik değerlere tabi şirketlerin, belirlenen üç ölçütten en az ikisinin eşik değerini art arda iki hesap döneminde aşması durumunda bağımsız denetime tabi olacağı belirlenmiştir.
Av. Öykü ŞANLI
Melike ATASAYAR
[1] İlgili Kararın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz. [2] Yıllık net satış hasılatı ve aktif toplamın belirlenmesinde son iki yıla ait finansal tablolar, çalışan sayısında ise son iki yıldaki ortalama çalışan sayısı esas alınacaktır. [3]
Sermayesinin en az % 25’i kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, sendikalara, derneklere, vakıflara, kooperatiflere ve bunların üst kuruluşlarına doğrudan veya dolaylı olarak ait olan şirketler,
Yurt çapında günlük olarak gazete yayımlayan şirketler,
Çağrı merkezi şirketleri hariç olmak üzere, Elektronik İmza Kanunu, Elektronik Haberleşme Kanunu, Posta Hizmetleri Kanunu, Türk Ticaret Kanunu’nun 1525. maddesi kapsamında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) düzenleme ve denetimine tabi şirketler,
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) lisans, sertifika veya yetki belgesi alıp bu Kurum düzenlemelerine tabi olarak faaliyet gösteren şirketler
[4]“Kuruma başvuruda bulunanlardan, bağımsız denetimden geçmiş mali tablolarına göre varlıklarının yükümlülüklerini karşılayamayacağı tespit edilenler ile durumlarını öngörülen süre içerisinde bu Kanun hükümlerine uygun hâle getirmeyenler veya sunduğu plan Kurul tarafından yeterli görülmeyenler ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tasarruf finansman faaliyeti kapsamında müşterilerinden para toplayan ancak Kuruma başvurmayanlar hakkında Kurul, 50/A maddesinin birinci fıkrası kapsamında tasfiyesine karar verebilir.”