02.04.2022 Tarih ve 31797 Sayılı Resmi Gazetede
Elektrikli Araçlar İçin Şarj Hizmeti Yönetmeliği Yayımlandı
Şarj Hizmeti Yönetmeliğinin Amaç ve Kapsamı
Şarj Hizmeti Yönetmeliği, elektrikli araçlara elektrik enerjisi temininin sağlandığı şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulması, şarj ağı ve şarj ağına bağlı şarj istasyonlarının işletilmesi ile şarj hizmetinin sunulmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
Yönetmelikle, şarj ünitesi ve şarj istasyonlarının kurulması ve işletilmesi, şarj ağının oluşturulması, şarj ağı işletmecilerinin lisanslandırılması ve faaliyetlerinin düzenlenmesi, şarj ağı işletmecileri ve şarj istasyonu işletmecileri ile kullanıcıların hak ve yükümlülükleri, serbest erişim platformunun kurulması ve işletilmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Şarj Ağı İşletmeciliği Lisansı Alım Süreci
Şarj ağı işletmecisi işletmesini işletmek için lisans almak zorundayken, şarj istasyonu işletmecisi ise işletmesini işletmek için hem sertifika almak zorunda hem de şarj ağı işletmecisinin lisansının güncelliğinin bulunması gerekmektedir. Yönetmeliğe göre, lisansın sona ermesi halinde şarj ağı işletmecisince düzenlenen sertifikalar da kendiliğinden geçerliliğini yitirmektedir.
Şarj ağı işletmecisi olabilmek ve bunun için lisans alabilmek Yönetmelik’te birtakım şartlara bağlanmıştır. Bu halde lisans başvurusunda bulunacak tüzel kişinin 6102 sayılı TTK hükümleri uyarınca Anonim Şirket veya Limited Şirket olarak kurulması gerekmekte olup, asgari sermayesinin EPDK tarafından belirlenen dört milyon beş yüz bin TL tutarını aşması gerekmektedir. Ayrıca Anonim Şirket olarak kurulan şirketlerde borsada işlem görenler dışındakilerin paylarının tamamının nama yazılı olması ve şirketin borsada işlem görmek üzere ihraç edilecekler hariç hamiline pay çıkarmaması zorunludur.
Bununla birlikte, elektrik piyasasında faaliyet gösteren ve tarifesi düzenlemeye tabi olan lisans sahibi tüzel kişiler, şarj ağı işletmeci lisansı başvurusunda bulunamazlar ve şarj hizmeti sunamazlar.
Şarj İstasyonlarının Niteliği Ve Uygulama Prosedürleri
Şarj ağı işletmecisi, almış olduğu lisansa istinaden üçüncü kişilere şarj istasyonu kurulması ve işletilmesi ile şarj istasyonunun kendi şarj ağına bağlı olarak çalışması için şarj istasyonu işletmecisine sertifika düzenleyip vermelidir. Ancak her bir şarj istasyonu için yalnızca bir lisans sahibi tarafından sertifika düzenlenebilir. Düzenlenen sertifikanın süresi ilgili şarj ağı işletmeci lisansının geçerlilik süresini aşamaz. Şarj istasyonu işletmecisi şarj ağı işletmecisinden aldığı bir sertifikayla birden fazla şarj istasyonunda şarj hizmeti sunabilir.
Şarj hizmetinin sunulmasında asli sorumluluk şarj ağı işletmecisinindir. Şarj hizmetinin sertifika kapsamındaki bir şarj istasyonunda sunulması, şarj ağı işletmecisinin ilgili mevzuat ile diğer mevzuattan kaynaklanan yükümlülük ve sorunlarını ortadan kaldırmaz. Ayrıca şarj istasyonu işletmecisi, sertifikasını düzenleyen şarj ağı işletmecisinin denetimine tabidir.
Yönetmeliğe göre, şarj ağı işletmecisinin, lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde en az 50 adet şarj ünitesinden ve en az 5 farklı ilçedeki şarj istasyonundan oluşacak şekilde şarj ağını oluşturması gerekmektedir.
Haklı sebepler ve mücbir sebepler hariç şarj istasyonlarında şarj hizmetlerinin sürekli ve kesintisiz olarak sunulacağı ve eşit durumdaki kullanıcılara ayrım gözetmeksizin şarj hizmeti sunulacağı hükme bağlanmıştır. Şarj ağı işletmecilerinin uygulayacağı şarj hizmeti fiyatı, sadakat sözleşmesi akdettiği kullanıcılarına uyguladığı en düşük şarj hizmeti fiyatının %25 fazlasını aşamayacaktır.
Yönetmeliğe göre şarj hizmeti kapsamında kullanıcıya temin edilen elektrik enerjisi Kanun kapsamında elektrik tedarik faaliyeti olarak değerlendirilmeyecektir.
Sonuç
2021 yılı itibariyle, küresel ölçekte binek araçların 12 milyonu elektrikli otomobillerden oluşmakta, ayrıca 260 milyondan fazla elektrikli scooter, motosiklet ve üç tekerlekli araç dünya çapında kullanılmaktadır. Pil maliyetlerindeki düşüş ve birçok ülkenin net sıfır emisyon politikaları, elektrikli araç sayısının önümüzdeki dönemde daha hızlı artacağına ilişkin sinyaller vermektedir.
Ülkemizde de, yerli elektrikli otomobil girişimi olan TOGG’un seri üretime başlamasının öncesinde, elektrikli araçlar için bir hukuki altyapı inşa edilmektedir. Bu kapsamda 02.04.2022 Tarih ve 31797 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Şarj Hizmeti Yönetmeliğiyle şarj istasyonlarının uygulama projesinin ortaya konulması ve şarj ağı lisanslama süreçlerine ilişkin düzenlemeler, hukukumuzun elektrikli araç devrimine adapte olması bakımından büyük önem taşımaktadır.
Av. Efecan Çevik
M. Alp Satıbeşe