Anayasa Mahkemesi’nin 26.10.2023 tarih 2023/81 E., 2023/184 K. sayılı kararı (“Karar”) 21 Aralık 2023 tarihli ve 32406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.[1]
Samsun Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesi ile İstanbul 13. İdare Mahkemesi’nce, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinde yer alan ‘istinafa başvuruda 5 bin lira sınırı’ ile aynı Kanundaki Ek 1. maddede yer alan ‘bu sınırın her yıl yeniden değerleme oranına göre belirlenmesi’ düzenlemelerinin[2], Anayasanın 2., 10., 13., 36., 37. ve 40. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülerek iptali talep edilmiştir.
İtiraz gerekçeleri olarak; davanın açıldığı tarihi ile kararın verildiği tarih arasında geçen sürede, yeniden değerleme oranıyla belirlenen parasal sınırın değişebileceği, bu nedenle de dava tarihinde istinaf kanun yoluna başvurulan bir uyuşmazlıkla ilgili verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvuru imkanının ortadan kalkabileceği ileri sürülmüştür.
Ayrıca kuralda davanın açıldığı ya da karar tarihlerinden hangisinin istinafa ilişkin parasal sınırın belirlenmesine esas alınacağı hususunda da herhangi bir belirliliğin olmadığı, bu nedenle söz konusu hükümlerin hukuki belirlilik ve öngörülebilirlik ilkeleri ile de bağdaşmadığı ileri sürülmüştür.
Anayasa Mahkemesi, yaptığı inceleme sonucunda anılan hükümlerin Anayasa’nın 13. ve 36. maddesine aykırı olduğunu ifade ederek, iptaline karar vermiştir. [3]
Anayasa Mahkemesince iptal gerekçesinde, istinafa tabi kararların belirlenmesine ilişkin parasal sınırın her yıl güncellenmesi nedeniyle, hangi tarihteki parasal sınıra göre istinaf kanun yoluna başvurulabileceğinin kanunda belirli bir açıklıkta ve öngörülebilir bir şekilde düzenlenmesi gerektiği, mevcut düzenlemelerde açık bir düzenleme bulunmaması nedeniyle hükümlerin kanunilik şartlarını taşımadığı ifade edilmiştir.
Karar, Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.
Av. Zülal Bulut
Bensu Bahadır
[1] Kararın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
[2] İptale konu edilen mevzuatlara göre, konusu beş bin Türk Lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olup bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamamaktadır.
Maddede öngörülen parasal sınır, Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanmaktadır.
[3] Kararda aynı zamanda, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda yer alan, temyiz sınırının öngörülebilir şekilde düzenlenmediği ve bu nedenle de iptal edildiği karara atıf yapılmıştır.