28 Eylül 2021 Tarihli ve 31612 Sayılı Resmî Gazete’de Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği yayımlanmıştır.
Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği; sigortalı sayılanların maluliyet, çalışma gücü kaybı ve erken yaşlanma durumları ile bunların bakmakla yükümlü oldukları veya hak sahibi çocukların maluliyet ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engellilik durumlarının tespitine ve bu tespitlerde esas alınacak sağlık kurulu raporlarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.
Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği’nin yayınlanması ile 03.08.2013 tarihli ve 28727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni yönetmelik ile gelen birtakım değişiklikler bulunmaktadır.
1- Yönetmelik kapsamı, yürürlükten kaldırılan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği aksine ayrıntılı açıklanmıştır. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun:
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların hangi hallerde ağır düzeyde çalışma gücünü kaybettiğine,
4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların hangi hallerde çalışma gücünü ağır düzeyde veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiğine ve vazifelerini yapamayacak derecede hastalığa uğrayanlardan personel kanunlarına tabi olanların hastalıklarının kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam ettiği, olmayanların ise hastalık sebebiyle malul sayılmalarına esas alınacak hastalık süreleri hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun hastalık iznine ilişkin hükümleri uygulanmak suretiyle bu süreleri doldurduğuna,
4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılar ile genel sağlık sigortalılarının hak sahibi veya bakmakla yükümlü oldukları çocuklarının hangi hallerde çalışma gücünü ağır düzeyde kaybettiğine,
28 inci maddesinde yer alan yaşlılık sigortası kapsamında, sigortalıların hangi hallerde çalışma gücünü orta veya hafif düzeyde kaybettiğine; sigortalıların hangi hallerde erken yaşlanmış olacaklarının tespitine, hangi hallerde başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli sayılacaklarının tespitine,
Maluliyet, çalışma gücü kaybı, erken yaşlanma ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engellilik tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarının düzenlenmesine,
Malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmış sigortalılar ile malul sayılan veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli sigortalı çocuğunun kontrol muayenelerine ilişkin usul ve esaslar bu yönetmelik ile düzenlenmiştir.
2- Yeni yönetmelik ile çalışma gücü kayıp oranları hafif, orta ve ağır olarak oranlarına göre kategorize edilmiştir.
Hafif düzeyde çalışma gücü kaybı, çalışma gücünün en az %40-49 arasında kaybedilmesini,
Orta düzeyde çalışma gücü kaybı, çalışma gücünün en az %50-59 arasında kaybedilmesini,
Ağır düzeyde çalışma gücü kaybı, çalışma gücünün en az %60’ının kaybedilmesini ifade eder.
3- Yürürlükten kaldırılan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği ile çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybı hallerine yer verilmişken yeni Yönetmelik ile hem Sigortalının ağır düzeyde çalışma gücü kaybı (en az %60’ı) tespiti hem de orta (en az %50-59) ve hafif düzeyde (en az %40-49) çalışma gücü kaybı oranı tespiti halleri düzenlenmiştir. Sigortalının çalışma gücünün ağır, orta veya hafif düzeyde kaybının tespitinde yönetmelik ekinde yer alan hastalık listesi esas alınır.
4- Kadın sigortalının çocuğunun ağır engellilik halinin tespiti, yeni yönetmelikte yer bulmuştur. Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun tespitinde, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik ile Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik esas alınacağı düzenlenmiştir.
5- Yönetmelik ile maluliyet tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkili sağlık hizmeti sunucularının kapsamı daraltılmıştır. Buna göre, çalışma gücü kaybı ile kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye:
Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkilendirilmiş devlet hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri,
Devlet üniversite hastaneleri,
Belgelenmesi kaydıyla, bu hastaneler dışında kalan yataklı sağlık hizmeti sunucularının yoğun bakımında tedavisi devam eden ve başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyanlar için yatmakta olduğu hastaneler yetkilidir.
6- Yürürlükten kaldırılan yönetmelikte, rapor düzenleyecek Kurum sağlık kurulu üyelerine ilişkin herhangi bir ayrıntıya yer verilmemişken, yeni Yönetmelik ile kurulun üye sayısı ve branşları ayrıntılı açıklanmıştır. Buna göre, kurul en az 7 üyeden oluşmakta olup branşları; iç hastalıkları uzmanı, göz hastalıkları uzmanı, kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı, genel cerrahi uzmanı, nöroloji uzmanı ve ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı olarak hükme bağlanmıştır.
Sonuç olarak;
28.09.2021 tarihinde yürürlüğe giren “Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği”, yürürlükten kaldırılan “Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği” ile benzerlik göstermekle birlikte yeni yönetmelik birtakım yenilikler getirmiştir.
Yönetmelik kapsamı ayrıntılı olarak açıklanmış, çalışma gücü kayıp oranları hafif, orta ve ağır olarak oranlarına göre kategorize edilmiş, kadın sigortalının çocuğunun ağır engellilik halinin tespitine ilişkin hüküm eklenmiş, yetkili sağlık hizmeti sunucularının kapsamı daraltılmış ve kurulu raporlarını düzenleyecek kurulun üye sayısı ve üyelerin branşları Yönetmelikte yer bulmuştur.
İlgili Yönetmelik’in tam metnine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Av. Melis Pülten