top of page
Yazarın fotoğrafıKılıç Çaylı & Partners

Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'a 7246 Sayılı Kanun'un Getirdiği Yenilikler



Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'a 7246 Sayılı Kanun'un Getirdiği Yenilikler
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun

14.05.2020 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair sunulan Kanun Teklifi, 16.06.2020 tarihinde TBMM Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş, 24.06.2020 tarih ve 31165 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanması ile 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da önemli değişiklikler meydana gelerek yürürlüğe girmiştir.  İşbu Kanun değişikliği kapsamında yapılan köklü değişiklikler şu şekildedir;

1. Muafiyet Uygulaması


4054 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yapılan değişikliğe göre; aşağıda belirtilen koşulların sağlanması durumunda teşebbüsler arası anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararlarının, 4054 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinde belirtilen hükümlerin uygulamasından muaf olacağı belirtilmiştir.

Muafiyet için bahsi geçen koşullar;

a) Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması,

b) Tüketicinin bundan yarar sağlaması,

c) İlgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan kalkmaması,

d) Rekabetin yukarıda verilen amaçların elde edilmesi için zorunlu olandan fazla sınırlanmaması.

Bu düzenleme ile “kendi kendine değerlendirme” prensibi güçlendirilmiş olmakla birlikte muafiyet kapsamında Rekabet Kurulu’nun haiz olduğu takdir yetkisi de kaldırılmıştır. Böylelikle teşebbüsler, muafiyetten faydalanabilmek için Rekabet Kurulu’na herhangi bir başvuru yapmaksızın kendi kendilerine değerlendirme yapabileceklerdir.

Bununla birlikte, yapılan düzenlemede İlgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerinin, 4054 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesi kapsamındaki anlaşma, uyumlu eylem veya teşebbüs birliği kararının muafiyet şartlarını taşıdığının tespiti için Rekabet Kurumu’na başvuruda bulunabileceği düzenlenmiştir. Böylelikle teşebbüslerin ve/veya teşebbüs birlikleri, muafiyet konusunda herhangi bir tereddüt yaşaması halinde Rekabet Kurumu’na başvurabilecektir.

2. Birleşme veya Devralmalarda Değerlendirme Kriteri


Yapılan değişiklikten önce, Rekabet Kurumu tarafından birleşme ve devralma işlemlerinin incelenmesinde “hâkim durum testi” söz konusu iken, Kanun’un 7’nci maddesinde yapılan değişiklik ile Avrupa Birliği’nde uygulanan yaklaşım benimsenerek “etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması testi” getirilmiştir. Şöyle ki; hâkim duruma gelinmeyen veya mevcut hâkim durumu güçlendirmeyen hallerde de piyasadaki rekabete etkisi olabilecek devralma işlemleri yasaklanmıştır. Böylelikle birleşme ve devralmalar sonucunda ortaya çıkabilecek olan tek taraflı ve iş birliği doğurucu etkiler daha sağlıklı şekilde değerlendirilecektir.

Kanun değişikliği ile düzenlenen yeni teste ilişkin uygulamanın nasıl olacağı, Rekabet Kurumu tarafından çıkarılması öngörülen ikincil mevzuat düzenlemesi ile şekillenecektir.

3. Yapısal Tedbirler


4054 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında yapılan değişikliğe göre; ihbar, şikayet ya da Bakanlığın talebi üzerine veya re ‘sen olarak bu Kanun’un 4’üncü (Rekabeti sınırlayıcı anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar), 6’ncı (hakim durumun kötüye kullanılması) ve 7’nci (birleşme ve devralmalar) hükümlerinin Rekabet Kurulu tarafından yürütülmekte olan soruşturmalar sonucunda ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde, ilgili teşebbüs veya teşebbüs birlikleri hakkında davranışsal[1] ve yapısal[2] tedbirler nihai karar ile bildirilecektir. Aynı zamanda davranışsal ve yapısal tedbirler, ihlal ile orantılı ve ihlalin sona erdirilmesi için gerekli olmalıdır.

Bununla birlikte yapısal tedbirlere, davranışsal tedbirlerin sonuç vermemesi durumunda başvurulacak olup böylece teşebbüslere hukuki güvence sağlanacaktır. Ayrıca davranışsal tedbirlerin sonuç vermediğinin nihai karar ile tespit edilmesi halinde, ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine yapısal tedbire uyması için en az 6 ay süre verilecektir.

4. Rekabet Kurumu’nun Yerinde İnceleme Yetkisi


4054 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendinin değiştirilmesi ile Rekabet Kurulu’nun gerekli gördüğü hallerde, teşebbüs ve teşebbüs birliklerinin defterlerini, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilecek ve bunların kopyalarını ve fiziki örneklerini alabilecektir. Böylece bilişim sistemlerinde yerinde inceleme yapılması konusunda hukuki altyapı güçlendirilerek Kurum’a fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü veriyi alma imkânı sunulmuş bulunmaktadır.

5. “De Minimis” Uygulaması (Rekabetin Kayda Değer Ölçüde Sınırlanmaması)


4054 sayılı Kanun’un 41’inci maddesinde yapılan değişiklik ile Rekabet Kurulu’na pazar payı ve ciro gibi ölçütleri esas alarak rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya müşteri paylaşımı ve arz miktarının kısıtlanması gibi açık ve ağır ihlaller hariç olmak üzere, piyasada rekabeti kayda değer ölçüde sınırlamayan anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği karar ve eylemleri hakkında soruşturma açmama imkânı tanınmıştır. Böylece Kurul’un daha önemli ihlallere odaklanması ve Kurum kaynaklarının öncelikli olarak daha önemli yapılan ihlallere harcanması öngörülerek kamu kaynaklarının daha verimli şekilde kullanılabilmesi amaçlanmıştır.

Bu düzenlenmenin uygulanmasına ilişkin esas ve usuller ilerleyen zamanlarda Kurul’un çıkaracağı tebliğ ile netleşecektir.

 

6. Taahhüt ve Uzlaşma Müesseseleri


4054 sayılı Kanun’un 43’üncü maddesinde yapılan değişiklik ile yürütülmekte olan bir ön araştırma ya da soruşturma sürecinde Kanun’un 4’üncü maddesinde düzenlenen rekabeti sınırlayıcı anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar ile 6’ncı maddesinde düzenlenen hâkim durumun kötüye kullanılmasından kaynaklı ortaya çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik olarak ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birlikleri tarafından taahhüt sunulabilecektir. Ancak rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya müşteri paylaşımı ya da arz miktarının kısıtlanması gibi açık ve ağır rekabet ihlali sayılan ihlaller, taahhüt müessesi kapsamı dışında olacak ve buna ilişkin sunulan taahhütler kabul edilmeyecektir.


Rekabet Kurulu, söz konusu taahhütler yoluyla rekabet sorunlarının giderilebileceğine kanaat getirirse, bu taahhütleri ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birlikleri açısından verilen taahhüdü bağlayıcı hale getirerek soruşturma açılmamasına veya açılmış bulunan soruşturmanın son verilmesine karar verebilecektir. Kurul kararını verdikten sonra;

a) Kararın alınmasına temel teşkil eden herhangi bir unsurda esaslı değişiklik olması,

b) İlgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerinin verdikleri taahhütlere aykırı davranması,

c) Kararın taraflarca sunulan eksik, yanlış veya yanıltıcı bilgiye dayanılarak verilmiş olması durumunda tekrar ilgili teşebbüs veya teşebbüs birlikleri hakkında soruşturma açabilecektir.

Uzlaşma müessesi doğrultusunda ise soruşturmaya başlanmasından sonra Rekabet Kurulu, ilgilerin talebi üzerine veya re’ sen soruşturma sürecinin hızlı bitirilmesinden doğacak usuli faydalar ile ihlalin varlığına veya kapsamında ilişkin görüş farklılıklarını dikkate alarak uzlaşma usulünü başlatabilecek, hakkında soruşturma başlatılan ve ihlalin varlığını kabul eden teşebbüs veya teşebbüs birlikleri ile soruşturma raporunun tebliğine kadar uzlaşabilecektir. Süreç sonunda, ihlal tespitinin ve idari para cezasının yer aldığı bir nihai karar ile soruşturma sonlandırılacak olup uzlaşma metnini değerlendiren Kurul, uzlaşma usulü sonucunda idari para cezasında %25’e kadar indirim uygulayabilecektir.

Sürecin uzlaşma ile sonuçlanması durumunda idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususlar için yargı yolu kapalı olup söz konusu uzlaşma taraflarca dava konusu yapılamayacaktır.

7. Ek Yazılı Görüş Sunma Süresi


4054 sayılı Kanun’un 45’inci maddesine yapılan değişiklik ile soruşturma aşamasında ek yazılı görüşün hazırlanması için Kanun’da öngörülen 15 günlük sürenin haklı gerekçeler sunulması koşuluyla Kurul Kararı ile bir kereye mahsus olmak üzere en çok bir katına kadar, yani 30 güne kadar uzatılabilmesine imkân sağlanmıştır.

 


Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'a 7246 Sayılı Kanun'un Getirdiği Yenilikler

 




[1] Davranışsal Tedbir: İlgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine rekabetin tesisi için yerine getirilmesi ya da kaçınılması gereken davranışları, pazarda rekabetin tesis edilmesine yönelik olarak teşebbüslere bazı davranışları yap/yapma diyebileceği tedbiri ifade etmektedir.  

[2] Yapısal Tedbir: Teşebbüslerin belirli faaliyetlerine son verilmesi veyahut ortaklık paylarını veya malvarlıklarını devretmesi gibi tedbirleri ifade etmektedir.


Comentarios


bottom of page