Kamu İhale Kurumu tarafından, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen işlere (mal ve hizmet alımı ile yapım işleri) ilişkin fiyat farkı hesabına dair esas ve usullerde değişiklik yapılmasına dair “Fiyat Farkına İlişkin Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar Taslağı” hazırlanmıştır.
Taslak metne göre, ilanı veya duyurusu bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan ihalelerde, değişiklik yapılması öngörülen hükümler uygulanmayacaktır. Bu ihalelerde fiyat farkı, ilanın veya duyurunun yapıldığı tarihte yürürlükte olan esaslara göre hesaplanacaktır.
Kurumca hazırlanan taslaklarla ilgili görüşlerin ‘mevzuat görüş bildirme formu’ kullanılarak 31 Aralık 2021 günü mesai bitimine kadar Kurum'a ait kikduzenleme@kik.gov.tr e-posta adresine iletilmesi mümkündür.
Mal Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslarda Yapılması Tasarlanan Değişiklikler:
Mal Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların kapsamı genişletilmiştir. Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan elektrik, doğal gaz, ilaç, petrol ürünleri ve sıvılaştırılmış petrol gazı ürünleri alımlarının yanında, bunlar dışında kalan mal alımlarında da fiyat farkı esasları uygulanabilecektir.
Bununla birlikte mal alımı sözleşmelerinde, sözleşme süresi bir yılı aşmak şartıyla sözleşmenin bir yılı aşan kısmı için fiyat farkı uygulanacağı düzenlenmiştir.
‘Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG)’ için de fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin formül eklenmiştir. Diğer mal alımları için fiyat farkı formülünde kullanılacak değerlerde, hangi sayının esas alınacağına ilişkin değişiklikler yapılmıştır.
EPDK tarafından izlenerek yayımlanacak olan fiyat farkı uygulamasına esas fiyatların kapsamına ‘4646 sayılı Kanun çerçevesinde EPDK tarafından belirlenen LNG’ ürünleri de dahil edilmiştir.
Ayrıca elektrik, doğal gaz, ilaç, petrol ürünleri ve LPG ürünleri alımları dışında sözleşmesi bir yılı aşan diğer mal alımlarında bir yıllık sözleşme süresini aşan dönem için sözleşmesinde belirtilmek kaydıyla fiyat farkı hesaplanabileceği düzenlenmiştir.
Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslarda Yapılması Tasarlanan Değişiklikler:
Mevcut esaslarda yer alan güncel endeks ve temel endeks kavramlarının tanımı değiştirilmiştir.
Tanımlara ‘endeks tablosu’ ve ‘satış fiyatı’ kavramları eklenmiştir.
Fiyat farkı hesabında uygulanan formüllerde yer alan katsayıların tanımları değiştirilerek düzenlenmiştir. Fiyat farkı hesabı formülüne “Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden” sabit katsayı eklenmiştir.
Mevcut düzenlemenin ‘Uygulama Esasları’ başlıklı maddesinin 14. fıkrasında yer alan “Akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan Özel Tüketim Vergisinde değişiklik gerçekleşmesi halinde, bu değişikliğin bayi satış fiyatlarında yol açtığı artış veya azalış dikkate alınarak hesaplamaya esas alınan miktarın uygulama ayına karşılık gelen kısmı için bu vergide birim başına meydana gelen değişiklik miktarının fiyat farkı hesabından bağımsız olarak ayrıca ödeneceği veya kesileceği”ne ilişkin hüküm, yapılması planlanan değişiklik ile yürürlükten kaldırılmaktadır.
İhale dokümanında fiyat farkı verileceği öngörülmesine rağmen idare tarafından sabit katsayılar ile endekslerin belirlenmediği durumlarda fiyat farkı hesaplanmasını düzenleyen 10. madde de yapılması planlanan değişiklik ile yürürlükten kaldırılmaktadır.
Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslarda Yapılması Tasarlanan Değişiklikler:
Mevcut düzenlemede yer alan güncel endeks ve temel endeks kavramlarının tanımı değiştirilmiştir.
Tanımlara ‘endeks tablosu’ ve ‘satış fiyatı’ kavramları eklenmiştir.
Fiyat farkı hesabında uygulanan formüllerde yer alan katsayıların tanımları değiştirilerek düzenlenmiştir. Fiyat farkı hesabı formülüne “Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden” sabit katsayı eklenmiştir.
Yapılması planlanan değişiklik ile sözleşme süresi bir yılı aşan yapım işlerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmiş olması zorunlu kılınmıştır. Başka bir deyişle, sözleşme süresi bir yılı aşan yapım işlerinde fiyat farkı hesaplanması zorunlu hale getirilmiştir.
Sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve fiyatı tespit edilemeyen iş kalemi için yeni birim fiyat yapılması halinde, Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre sözleşme yılı fiyatı değil; ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ait fiyatın tespit edilememesi koşulu aranacaktır.
Ayrıca yapılması planlanan değişiklik ile, sözleşme süresi bitmiş ve idarenin izni ile cezalı çalışılan işlerde, fiyat farkı hesaplanırken iş programına göre gerçekleştirilmesi gereken ayın endeksi ile işin fiilen gerçekleştirildiği ayın endeksinden düşük olanın esas alınacağı öngörülmüştür.
Mevcut düzenlemenin ‘Uygulama Esasları’ başlıklı maddesinin 12. fıkrasında yer alan; “Akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan Özel Tüketim Vergisinde değişiklik gerçekleşmesi halinde, bu değişikliğin bayi satış fiyatlarında yol açtığı artış veya azalış dikkate alınarak, b3 katsayısının hesaplanmasına esas alınan miktarın uygulama ayına karşılık gelen kısmı için bu vergide birim başına meydana gelen değişiklik miktarı, 5 inci maddeye göre yapılan fiyat farkı hesabından bağımsız olarak ayrıca ödeneceği veya kesileceği”ne ilişkin hüküm, yapılması planlanan değişiklik ile yürürlükten kaldırılmaktadır.
İhale dokümanında fiyat farkı verileceği öngörülmesine rağmen idare tarafından sabit katsayılar ile endekslerin belirlenmediği durumlarda fiyat farkı hesaplanmasını düzenleyen 11. madde de, yapılması planlanan değişiklik ile yürürlükten kaldırılmaktadır.
Fiyat farkı hesaplanması öngörülmeyen işlerde mücbir sebepler ya da idareden kaynaklanan nedenlerle süre uzatımı verilerek işin bitim tarihinin uzatılması halinde, uzatılan süre içinde ve bu süreye göre revize edilen iş programına uygun olarak yapılan iş kalemleri ya da grupları için, ilgili madde hükmüne işin idari şartname ve sözleşmesinde yer verilmiş olmasa dahi fiyat farkı hesaplanması öngörülmüştür.
Bu esaslara tabi işlerde uygulanmak üzere işlerin niteliğine göre uygulanacak girdi oranlarını belirlemede Kamu İhale Kurumu’nun yetkili olduğunu düzenleyen madde, yapılması planlanan değişiklik ile yürürlükten kaldırılmaktadır.
Av. Zülal Bulut
Deniz Karaduman