6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini düzenleyen 6’ncı maddesi ile işbu hizmetlerin desteklenmesini düzenleyen 7’nci maddesi, 01.01.2013 tarihinden itibaren 50’den fazla çalışanı olan az tehlikeli[1] işyerlerinde ve 01.01.2014 tarihinden itibaren 50’den az çalışanı olan tehlikeli[2] ve çok tehlikeli[3] işyerlerinde uygulanmakta olup, 4857 sayılı İş Kanununun mülga 81. maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için;
28 Temmuz 2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanan Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 10.maddesi ile 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan “1/7/2020” ibaresi “31/12/2023” şeklinde değiştirilmiştir.
Kanun değişikliğine göre, 4857 sayılı İş Kanunu’nun mülga 81. maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmesi yükümlülüğü 31/12/2023 tarihine kadar ertelenmiş bulunmaktadır.
Bilginize sunarız.
BU UYGULAMANIN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ TEMMUZ AYINDA YAYIMLADIĞIMIZ BLOG YAZIMIZ İSE ŞU ŞEKİLDEYDİ:
01.07.2020 Tarihinden itibaren 50 çalışan sayısından daha az kişi ile az tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren işletmeler ile kamu kurumlarında iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu uygulamaya geçti.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini düzenleyen 6’ncı maddesi ile işbu hizmetlerin desteklenmesini düzenleyen 7’nci maddesi, 01.01.2013 tarihinden itibaren 50’den fazla çalışanı olan az tehlikeli(1) işyerlerinde ve 01.01.2014 tarihinden itibaren 50’den az çalışanı olan tehlikeli(2) ve çok tehlikeli(3) işyerlerinde uygulanmakta olup, 4857 sayılı İş Kanununun mülga 81. maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/7/2020 tarihinde yürürlüğe gireceği kararlaştırılmıştır.
Anılı Kanun’un 6’ncı maddesi uyarınca iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması amacıyla işveren;
a) Çalışanları arasında iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirecektir. Arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması durumunda bu hizmetin tamamını veyahut bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. İşveren, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi kapsamında belirlenen niteliklere ve gerekli belgelere sahip olması durumunda bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilecek ancak sahip olmaması durumunda Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ile periyodik muayeneler ve tetkikler hariç olmak üzere iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilir. İşbu hizmet kapsamında yapılacak görevlendirme süresinin belirlenmesinde 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının toplamına dahil edilmeyecektir.
b) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçları karşılamakla ve ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmekle yükümlüdür.
c) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlamakla yükümlüdür.
ç) Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinde çalışmak üzere kendi işyerine gelen ve bunların işverenlerini bilgilendirir.
Maddenin devamında;
Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu olmadığı,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşları; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan doğrudan alabileceği gibi 4734 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde de alabileceği belirtilmiştir.
Bahsi geçen 6331 sayılı Kanunun 7’nci maddesine göre iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından aşağıdaki şartlarla destek sağlanabilecektir;
a) Kamu kurum ve kuruluşları hariç ondan az çalışanı bulunanlardan, çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilir ancak, Cumhurbaşkanı, ondan az çalışanı bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir.
b) Giderler, iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finanse edilir.
c) Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır.
ç) Anılan Kanun ve diğer mevzuat gereğince yapılan kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı tespit edilen işverenlerden, tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumunca tahsil edilir ve bu durumdaki işverenler, sağlanan destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.
d) Uygulamaya ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye, uygulamayı yönlendirmeye ve doğabilecek sorunları çözmeye Bakanlık yetkilidir.
01.07.2020 tarihi itibariyle Kanunun 6’ncı maddesi uyarınca iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmemesi halinde iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için 5.000,00-TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene 2.500,00-TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, aynı fıkranın (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir ihlal için ayrı ayrı 1.500,00-TL, (ç) bendine aykırı hareket eden işverene yerine getirilmeyen her bir tedbir için ayrı ayrı 1.000,00-TL idari para cezası uygulanacağını önemle hatırlatırız.
(1) Az Tehlikeli İşyerleri ve İşler: Eczaneler, Lokantalar, Oteller, Okullar, Yurtlar, Perakende Mağazalar, Marketler, Apartmanlar, Büroda hizmet verenler (avukatlar, muhasebeciler, gümrükçüler, emlakçılar, reklam ajansları…) Basit tarzda tekstil imalatı ve gıda imalat ve satış işleri vb.
(2) Tehlikeli İşyerleri ve İşler; Dişçiler, Kuaförler, Film Yapım Şirketleri, kasaplar, ayakkabı ve mobilya gibi bazı fabrikalar vb.
(3) Çok Tehlikeli İşyerleri ve İşler: Yapı – İnşaat Sektörü, Maden – Metal – Kimya Sanayi, Hastaneler