İntibak İşlemleri Konulu Genelge
11.11.2022 tarihinde T.C. Ticaret Bakanlığı (“Bakanlık”) Esnaf Sanatkârlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü (“Müdürlük”) tarafından kooperatiflerin 26.10.2024 tarihine kadar yapacakları intibak işlemleri için hizmetin yerinden, hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesi için Valiliklere verilen yetkiye ilişkin hususlara yer verilen İntibak İşlemleri Konulu 2022/4 sayılı Genelge (“Genelge)” yayımlanmıştır.
Kooperatiflere Getirilen İntibak Yükümlülüğünün Kapsamı Nedir?
26.10.2021 tarihinde “7739 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu kanun ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na (“Kanun”) Geçici Madde 9 eklenmiştir. Bu kapsamda kooperatifler ve üst kuruluşlara, anasözleşmelerini en geç üç yıl içinde Kanun hükümlerine intibak ettirme zorunluluğu getirilmişti. Anasözleşmelerini intibak ettirmeyen kooperatif ve üst kuruluşların dağılmış sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Aktarılan yükümlülüğün yerine getirilmesi için kooperatiflere 26.10.2025 tarihine kadar süre tanınmıştır.
Hangi Kooperatifler İntibak ile Yükümlü Kılınmıştır?
23.08.2022 tarihinden önce kuruluşu veya Bakanlığın yetki alanındaki bir kooperatife dönüşümü tescil ve ilan edilmiş olan her kooperatif kesin olarak intibak etmekle yükümlüdür.
Tescil ve ilan işlemi, 23.08.2022 tarihini takip eden 6 aylık süre içerisinde gerçekleştirilmiş olan ve bu sebeple intibakla yükümlü olup olmadığı hususunda tereddüde düşen kooperatif yönetimleri; mevcut anasözleşmeleri ile ilgili Valiliğe başvurarak bu anlamdaki tereddütleri giderecektir. Anasözleşmenin kontrol edilmesine rağmen tereddüdün devam etmesi halinde konu sonuçlandırılmak üzere Müdürlüğe iletilecektir.
Tasfiye halindeki kooperatifler genel kurullarında tasfiyeden dönüş kararı almadıkça; münfesih durumdakiler faaliyetlerinin devam ettiği yönünde, terkin ve re’sen terkin durumundaki kooperatifler ise kooperatifin ihyası yönünde mahkeme kararı getirmedikleri sürece intibak işlemi gerçekleştirilemeyecektir. Bu durumdaki kooperatiflerin intibak talepleri Müdürlükçe sonuçlandırılacaktır.
İntibak İzin İşlemleri Yürütülürken Hangi Hususlar Değiştirilebilir?
İntibak işlemi esnasında kooperatifin merkezi değiştirilemez. Başvurucuların irade göstermeleri halinde; kooperatif türü, kooperatif unvanı, kooperatifin sermaye ve paylarına ilişkin maddelerin ve anasözleşmenin başka maddelerinin değiştirilmesi mümkündür.
İntibak işlemi yürütülürken kooperatif türünü değiştirmek isteyen yahut kendi türü için yeni örnek anasözleşme hazırlanmaması sebebiyle mecburen tür değiştirmek suretiyle intibak edecek olan kooperatiflerin başvuruları Müdürlükçe sonuçlandırılacaktır.
İntibak işlemi esnasında yukarıda yer verilen hususlar dışında farklı maddelerde de değişiklik yapılması mümkündür. Bu durumda kooperatiflerin başvuruları herhangi bir işlem yapılmadan sonuçlandırılmak üzere Müdürlüğe iletilecektir.
İntibak İzni İşlemleri İçin Kooperatiflerden İstenilecek Belgeler Nelerdir?
Kooperatifler başvuruda bulunurken dilekçe ve dilekçe ekinde; kooperatif yönetim kurulu kararının noter onaylı örneği, imza sirküleri, mevcut anasözleşmesinin örneği, intibak edilecek anasözleşme ve diğer belgeleri izin merciine sunacaktır.
Nakdi yolla sermaye artırımı amacına yönelik anasözleşmenin “Sermaye” ve “Paylar” maddelerinde yapılacak değişiklikleri içeren intibak izni için izin merciine, yeminli mali müşavir yahut serbest muhasebeci mali müşavir tarafından hazırlanacak mali rapor sunulmalıdır.
Kooperatiflerin hazırladıkları anasözleşme ile intibak edebilmesi ve Valiliğin intibak izni verilebilmesi için daha önce Müdürlükten alınan izin belgeleri ile kanıtlanması gerekir. Söz konusu belgeler; kuruluş yahut değişiklik izninin tescil ve ilan edildiği ticaret sicil gazetesi, üzerinde Müdürlüğün mührü ile ilgili amirin kaşe ve ıslak imzası bulunan kuruluş anasözleşmesi ya da anasözleşme değişiklik tablosu, değişiklik izninin görüşülerek kabul edildiği genel kurul toplantısına ait tutanaktır.
Sonuç
Kooperatiflerin intibak yükümlülüklerinin kapsamının belirlenmesi ve intibak işlemlerinin tamamlanması için kooperatiflerce yapılması gereken işlemler Genelge ile belirlenmiş olup; bu çerçevede kooperatifler bakımından zorunlu tutulan iş ve işlemlerin süresi içinde tamamlanması önem arz etmektedir. Zira aksi takdirde, yükümlülüğünü yerine getirmeyen kooperatif ya da üst kuruluşlar dağılmış sayılacaktır.
Av. Deniz Karaduman
Doğa Demirel