Kamu İhale Mevzuatı Kapsamındaki Yönetmeliklerde Yapılan Değişiklikler
26 Ocak 2020 tarihli ve 31376 sayılı Resmi Gazete’de, 30 Eylül 2020 tarihli Resmî Gazete ile Kamu İhale mevzuatında yapılan değişikliklere ilave değişiklikler yapılmış olup, İhale Uygulama Yönetmelikleri’nde geçici, kesin teminatların sunulması ve aşırı düşük teklif açıklaması başta olmak üzere birçok konuda yeni düzenlemelere yer verilmiştir.
Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklere, paralel olarak, Hizmet Alım ve Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nde de yer verilmiştir. Bu kapsamda yapılan değişiklikler, konu bakımından ayrıma tabi tutularak incelenmiştir.
Geçici ve Kesin Teminatın Sunulmasına Yönelik Değişiklikler
Elektronik İhalelerde geçici teminatlara ilişkin düzenlemeler, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 21’nci maddesinde hüküm altına alınmıştır. İlgili hüküm gereğince, elektronik ihalelerde, isteklilerin geçici teminat mektuplarının elektronik ortamda düzenleneceği ve bu mektubun banka tarafından Uygulama Yönetmeliğinin ekinde yer verilen “Geçici Teminat Mektubunu Bilgileri Formu”nun düzenlenerek talebi halinde ilgiliye verileceği, akabinde mektubun banka tarafından e -imza kullanılarak EKAP’a aktarılacağı düzenlenmiştir.
26 Ocak 2020 tarihli ve 31376 sayılı Resmi Gazete’de öngörülen değişiklik ile; söz konusu geçici teminat mektubuna ilişkin bilgilerin e-imza kullanılarak EKAP’a aktarılması aşamasına, bankalara ek olarak 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre “takas kuruluşu” olarak faaliyet gösteren kuruluşların da dahil edileceği ifade edilmiştir.
Bu kapsamda önceki düzenlemede yalnız bankalar aracılığıyla geçici teminat mektubuna ilişkin bilgiler EKAP’a aktarılırken; yapılan değişiklik ile artık borsalarda ve teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören sermaye piyasası araçlarının teslimi, bedellerinin ödemesi ve bu işlemlere ilişkin teminat yükümlülüklerinin ifası ile ilgili işlemleri yürüten anonim ortaklık şeklinde tüzel kişiliğe sahip merkezi takas kuruluşları da aktif olarak süreçte rol alacaktır.
Ayrıca yönetmeliğe, sözleşme imzalanmadan önce verilecek kesin teminat mektuplarının, bu Yönetmeliğin 21’inci maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen yönteme uygun olarak düzenlenebileceğine ilişkin hüküm eklenmiştir. İlgili düzenleme, 26.01.2021 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Aşırı Düşük Teklif Açıklaması İçin Tip İdari Şartname’de[1] Yapılan Değişiklikler
Elektronik ihalelerde tekliflerin sunulması ve değerlendirilmesi aşamasına yönelik olarak, Tip İdari Şartname’de de değişikliğe gidilmiş, aşırı düşük teklif kapsamındaki isteklilerden; aşırı düşük teklif açıklamaları ile birlikte yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen ve EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan tevsik edici belgeler ile bunların eklerini sunmaları, ayrıca ihale dokümanında öngörülmesi halinde numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerini vermeleri/kurulumlarını yapmaları istenececeği hüküm altına alınmıştır.
Bu durumda yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan istekliler ile öngörülen numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilecektir.
Aynı zamanda Tip İdari Şartname’nin 36.1’inci maddesinde yapılan değişiklikle; ihale dokümanında öngörülmesi halinde, 1. ve 2. en avantajlı teklif sahiplerinden numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerini vermeleri/kurulumlarını yapmaları da beklenecektir.
Aynı zamanda sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlilik kriterlerine ilişkin şartları sağlamayan istekliler ve numune ve/veya demonstrasyon değerlendirmesi başarısız sonuçlanan isteklilerin de teklifleri değerlendirme dışı bırakılacaktır.
İlgili düzenlemeler 03.02.2021 tarihinde yürürlüğe girecektir.
E-ihale Yöntemiyle Yapılan İhalelerde Yalnızca Elektronik Geçici Teminat Mektuplarının Sunulabileceğine Yönelik Değişiklikler
30.09.2020 tarihli ve 31260 sayılı Resmi Gazete’de İhale Uygulama Yönetmeliklerinde, ilanı veya duyurusu 29.11.2020 ve sonrasındaki ihalelerde geçerli olmak üzere, e-ihale yöntemiyle yapılan ihalelerde yalnızca elektronik geçici teminat mektuplarının sunulabileceğine yönelik değişiklikler yapılmıştı.
Ancak 26.01.2021 tarihli ve 31376 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan değişiklikler ile; İhale Uygulama Yönetmelikleri’nin“Uygulanmaya başlama süresi” başlıklı maddelerinde değişiklik yapılmıştır.
Bu değişiklikle, e-ihale yöntemiyle yapılan ihalelerde yalnızca elektronik geçici teminat mektuplarının sunulabileceğine ilişkin, 30.09.2020 tarihli ve 31260 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan değişikliklerin, gerekli teknik altyapının tamamlandığının tespitine yönelik Kurul tarafından alınacak kararın 15 gün sonrasına kadar uygulanmayacağı düzenlenmiştir.
Başlamış Olan İhalelere İlişkin Usul Ve Esaslar
26 Ocak 2021 tarihinden önce ilanı veya yazılı olarak duyurusu yapılmış olan ihalelerin, ilanın veya duyurunun yapıldığı tarihte yürürlükte olan Yönetmelik Hükümlerine göre sonuçlandırılacağı hüküm altına alınmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği'nde Yapılan Değişiklikler
26 Ocak 2020 tarihli ve 31376 sayılı Resmi Gazete’de, Kamu İhale Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ yayımlanmıştır. Bu tebliğ ile; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilecek Danışmanlık Hizmet Alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetin üzerinde kalan teklifler ile hizmet alımı ve yapım işlerinde akaryakıt girdisine yönelik sınır diğer tespiti ve aşırı düşük tekliflere yönelik yeni düzenlemelere yer verilmiştir. Bu kapsamda yapılan değişiklikler, konu bakımından ayrıma tabi tutularak incelenmiştir.
Yaklaşık Maliyetin Üzerine Kalan Tekliflere Yönelik Değişiklikler
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3.3’üncü maddesinde yapılan değişiklik ile danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde; ihale bütçe ödenekleri dikkate alınarak toplam puanı en yüksek olan istekli ile görüşme yapılmak suretiyle ihalenin sonuçlandırılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu halde toplam puanı en yüksek isteklinin mali teklifinin yaklaşık maliyetin üzerine dolması halinde, ihale bu istekli üzerine bırakılacak ya da iptal edilecektir.
Hizmet Alımı ve Yapım İşleri İhalelerinde Akaryakıt Girdisine İlişkin Olarak İstekliler Tarafından Sunulacak Fiyatlara Yönelik Değişiklikler
Hizmet alımı ve yapım işi ihalelerinde, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında; akaryakıt girdisine ilişkin fiyat açıklaması koşulunda değişiklik yapılmıştır.
Bu kapsamda akaryakıt girdisine ilişkin olarak fiyat açıklamasında bulunacak olan isteklilerin geçerli bir teklif sunabilmek için; EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların %90’ının üstünde bir fiyat açıklamasında bulunmaları gerekmektedir. Aksi takdirde anılan raporda yer alan fiyatların %90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecek ve değerlendirme dışı bırakılacaktır.
Hizmet Alım İhalelerine yönelik olarak yapılan bir diğer değişiklik ise; sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edildiği durumlarda, sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsamasına yöneliktir.
Bu halde sigorta giderinin tevsiki için sunulacak belgenin;
işin süresinin birden fazla yılı kapsaması,
ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olması halinde, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.
Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 1/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan sigorta prim tutarı maliyet kalemi, Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Eylül ayı değişim oranı (%26,44) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL*1,2644) 126,44 TL; 2021 yılı için (126,44 TL*1,2644) 159,87 TL; 2022 yılı için (159,87 TL*1,2644) 202,14 TL olarak hesaplanacaktır.
Bu bağlamda değişiklik öncesi, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi tablosundaki oran esas alınarak güncelleme yapılması hali yalnızca işin süresinin birden fazla yılı kapsaması için düzenlenmiştir. 26.01.2021 tarihli değişiklik ile bu kapsama ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işler de dahil edilmiştir.
Kamu İhale Kanunu'nda Belirtilen Eşik Değerler ve Parasal Limitler
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nda belirtilen eşik değerler ve parasal limitler, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 2020 yılı Aralık ayı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık değişim oranında (%25,15) artırılarak güncellenmiştir. Yeni değerler için dosyayı indirebilirsiniz.
Başlamış Olan İhalelere İlişkin Usul Ve Esaslar
26 Ocak 2021 tarihinden önce ilanı veya yazılı olarak duyurusu yapılmış olan ihaleler, ilanın veya duyurunun yapıldığı tarihte yürürlükte olan Tebliğ hükümlerine göre sonuçlandırılacaktır.
31 Ocak 2021 tarihinden sonra yayımlanacak ilanların ve buna ilişkin ihale dokümanlarının güncellenen eşik değerler ve parasal limitlere dikkat edilerek hazırlanması ve yayımlanması gerekmektedir.
Danışmanlık Hizmet Alımı İhalelerine ilişkin olarak yapılan değişiklik, ilan veya duyuru tarihlerine bakılmaksızın ilgili maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren uygulanacaktır.
[1] Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı İhalelerde Uygulanacak Tip İdari Şartname