Tasarruf Tedbirleriyle ilgili 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi[1] (“Genelge”) 17 Mayıs 2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Genelgede kamu kurum ve kuruluşlarının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi veya istisna kapsamında gerçekleştireceği alım ve ihalelerinde kamu kaynaklarının etkili, verimli ve ekonomik kullanılması ile kamu harcamalarında tasarrufun sağlanması amacıyla uygulanacak tedbirlere de yer verilmiştir.[2]
Tasarruf Tedbirleri İhale Süreçlerinde Nasıl Uygulanmaktadır?
Genelge kapsamında, 17.05.2024 tarihi itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirileceği ve genelge hükümlerine uygun olmayan ihalelerin iptal edileceği düzenlenmiştir.
Kamu İhale Kurulu’nun 2024/DK.D-91 sayılı Kurul kararı ile Genelge uyarınca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihalelerin ihale dokümanlarında sözleşme konusu işlerin kontrolü, takibi vb. amaçlarla idarenin kullanımı için alım ya da yapım konusu ile ilgisi olmayan araç, makine ve ekipmanın yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılmamasına, bu şekilde düzenleme yapılan ve devam eden ihalelerde zeyilname ile bu düzenlemelerin çıkarılması, zeyilname düzenlenemiyor ise de ihalenin iptal edilmesi gerektiğine karar verilmiştir.
Alıma konu edilen ihtiyacın uygunluğu, yerindeliği ve gerekliliği noktasında ihalenin genelge kapsamında iptal edilip edilmeyeceğine karar vermeye yetkili organ alımı yapan idarededir.
Nitekim uygulamada idareler tarafından ihalelerin genelgeye uygunluğunun gözden geçirilmesi akabinde, gerekçelerine yer verilmek suretiyle ihalelere devam edildiği görülmektedir.
Bu kapsamda genelge sonrasında yapılan itirazen şikâyet başvurularında Kamu İhale Kurumu tarafından, ihaleyi gerçekleştiren idarelere, alım yapılan ihale konusunda genelge açıklamalarına ilişkin bir işlem tesis edilip edilmediği sorulmaktadır. İdareler tarafından ihaleye devam ettiğinin bildirilmesi halinde, devam eden ihalelere yönelik yapılan KİK başvurularında Kurum[3] ihalelerin genelge hükümlerine uygunluk yönünden değerlendirilerek ihalelere ilişkin işlem tesis etme yükümlülüğü ve sorumluluğunun ilgili idarelere ait bulunduğunu ifade etmektedir.
Kamu İhale Kurumu tarafından itirazen şikâyet başvurularında esas yönünden değerlendirme yapılarak karar verilmesi, başvuruya konu ihalenin Genelge kapsamına uygun bir alım olduğu anlamına gelmemektedir.[4]
Bununla birlikte alım yapan idare tarafından ihalenin iptal edilmesi halinde ihaleye ilişkin bir süreç kalmaması nedeniyle, Kamu İhale Kurumu tarafından itirazen şikâyet başvuruları reddedilmektedir.[5]
Kamu İhale Kurulu’nun 2024/DK.D-91 sayılı Kurul kararı uyarınca iptal edilen ihalelerde ihalenin iptali işlemine yönelik yapılan itirazen şikayet başvuruları esas yönünden incelenerek genelge kapsamında ihalenin iptal edilmesinin mevzuata uygunluğu değerlendirilmektedir.[6]
Sonuç olarak, tasarruf tedbirleri kapsamında alım konusu ihalenin devam edip etmeyeceğine ilişkin karar alma yetkisi ihaleyi gerçekleştiren idarelerdedir. Bu nedenle Kamu İhale Kurumu tarafından itirazen şikâyet başvurularına konu ihaleler üzerinde Genelge kapsamında bir değerlendirme yapılmamaktadır.
Ancak, Kamu İhale Kurulu’nun 2024/DK.D-91 sayılı Kurul kararı kapsamında idarelerin ihalenin iptaline yönelik yaptığı işlemler, isteklilerin itirazen şikayet başvuruları üzerine Kamu İhale Kurulu’nca değerlendirilmektedir.
Av. Zülal BULUT
Bensu BAHADIR
[1] Genelgeye buradan ulaşabilirsiniz.
[2] Konu ile ilgili blog yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
[3] Kamu İhale Kurulu’nun 27.06.2024 tarih 2024/UH.I-806 sayılı kararında: “(…) Bu doğrultuda ihalelerin Genelge hükümlerine uygunluk yönünden değerlendirilerek ihalelere ilişkin işlem tesis etme yükümlülüğü ve sorumluluğunun ilgili idarelere ait bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesine aykırılık iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.” denilmiştir.
[4] Kamu İhale Kurulu’nun 05.06.2024 tarih 2024/UY.II-747 sayılı kararında: “Bu doğrultuda ihalelerin Genelge hükümlerine uygunluk yönünden değerlendirilerek ihalelere ilişkin işlem tesis etme yükümlülüğü ve sorumluluğu ilgili idarelere ait bulunduğundan, Kurul tarafından bu hususa ilişkin ayrıca değerlendirmede bulunulmamış olup itirazen şikâyet başvurusunun esasına ilişkin karar verilmesi başvuruya konu ihalenin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesine uygun kabul edildiği sonucunu doğurmamaktadır.” denilmiştir.
[5] Kamu İhale Kurulu’nun 12.06.2024 tarih 2024/UY.I-795 sayılı kararında: “Yukarıda aktarıldığı üzere, Kurum tarafından itirazen şikâyet başvurusuna yönelik inceleme devam ederken, uyuşmazlığa konu ihalenin 17 Mayıs 2024 Tarihli ve 32549 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleri ile İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesine istinaden 03.06.2024 tarihinde iptal edilerek bu durumun aynı tarihte isteklilere tebliğ edildiği, dolayısıyla gelinen aşamada bir ihale ve bu ihaleye ilişkin bir süreç kalmadığı, itirazen şikâyet başvurusunun ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı olmadığı da dikkate alındığında, idarece iptal edilen ihaleye ilişkin karar verilmesine yer olmadığı anlaşıldığından, itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.” denilmiştir.
[6] Kamu İhale Kurulu’nun 03.07.2024 tarih 2024/UY.I-858 sayılı kararında: “Başvuruya konu ihalenin iptal kararında ihale dokümanı düzenlemelerinin Genelge çerçevesinde incelenmesi sonucunda sözleşme tasarısında sözleşme konusu işin yürütülmesi için yükleniciden, kontrollük hizmetlerinde kullanılmak üzere, “yapı denetim görevlisinin emrinde, son model, 4 kişilik, klimalı, kazasız, LPG'si ve kazası olmayan, 2 adet kazasız binek araç ve 1 adet kasalı arazi aracı” tahsis edilmesinin istendiğinin tespit edildiği, bu durumun Genelge’de yer alan “…ihale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil etmeyeceklerdir.” şeklindeki açıklamaya ilişkin olduğu ve ihalenin Cumhurbaşkanlığı Tasarruf Tedbirleri Genelgesi’nden önce gerçekleştirildiği ve zeyilname yapılmasına imkan bulunmadığı göz önüne alındığında idarece alınan ihalenin iptali kararında mevzuata aykırılık bulunmadığı netice itibariyle başvuru sahibinin incelemeye konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.” denilmiştir.
Comments