Ek Fiyat Farkı, Sözleşmelerin Feshi ve Süre Uzatımına İlişkin Düzenlemeler
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na (“Kanun”), ek fiyat farkı ile sözleşmelerin feshine ilişkin yeni düzenlemeler öngören Geçici 6. Maddenin eklenmesine ilişkin Kanun Teklifi 7 Nisan 2022 tarihli TBMM Genel Kurul toplantısında kabul edilmiştir.
Teklifin yakın zamanda kanunlaştırılarak, Resmî Gazete’de yayımlanması ve yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
Geçici Madde 6 kapsamındaki hususların uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri tespit konusunda Cumhurbaşkanı yetkilendirilmiştir.
Genel itibarıyla Kanun Teklifinin öngördüğü düzenlemeler ana başlıklarıyla aşağıda açıklanmıştır.
Sözleşmelerin Fiyat Farkı Hükümlerinde Değişiklik Yapılmasına İmkân Tanınmıştır.
Geçici Madde 6 ile; sözleşmelerdeki fiyat farkı düzenlemelerinde değişiklik yapılabilmesi öngörülmektedir.
01.04.2022 tarihinden önce 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihale edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan ve maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kabulü/geçici kabulü onaylanmaksızın devam eden sözleşmelerde, 01.01.2022 tarihinden sonra (bu tarih dahil) gerçekleştirilen kısımlar için ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunan sözleşmelerdeki fiyat farkı tutarı oransal olarak artırılabilecektir.
Bu kapsamdaki sözleşmelerden ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayanlar ile sadece girdilerin bir kısmı için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin hüküm bulunanlar için de fiyat farkı verilebilme imkanı getirilmiştir.
Ek Fiyat Farkı Verilebilecek Sözleşmelerin Kapsamı Genişletilmiştir.
4735 sayılı Kanun’a eklenen Geçici Madde 5 ile, bazı mal ve hizmet alımı ile yapım işleri bakımından 6 aylık bir süre için ek fiyat farkı hesaplanması imkânı tanınmıştır[1]. Kanun’a eklenmesi öngörülen Geçici Madde 6 ile, ek fiyat farkı verilebilecek ihalelerin kapsamı genişletilmiştir.
01.01.2022-31.03.2022 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın; 01.07.2021-31.03.2022 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) ihalesi yapılan işlerde ihale tarihinin içinde bulunduğu aya (son teklif verme tarihi) ait endeks kullanılarak ek fiyat farkı verilebilir. 01.07.2021 tarihinden önce ihale edilen işlerde ise 2021 yılı Haziran ayına ait endeks temel endeks olarak kabul edilerek ek fiyat farkı verilebilecektir.
Yapım İşlerinde Süre Uzatımı Verilmesine İmkân Tanınmıştır.
01.04.2022 tarihinden önce ihale edilen yapım işlerine ilişkin sözleşmelerde, 01.01.2022-31.03.2022 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) iş programına göre gerçekleştirilemeyen iş miktarı için süre uzatımı verilebilecektir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesindeki istisnalar için de süre uzatımı verilmesi mümkündür.
Süre uzatımı imkanından bu kapsamdaki sözleşmelerin yararlanabilmesi için geçici kabulünün onaylanmamış olması gerekmektedir.
Sözleşmelerin Fesih ve Tasfiyesine İlişkin Düzenlemeler Yapılmıştır.
01.01.2022 tarihinden önce ihale edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan ve maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden sözleşmelerden, yürürlük tarihi itibarıyla gerçekleşme oranı ilk sözleşme bedelinin %15’ine kadar (bu oran dahil) olanlar yüklenicinin başvurusu üzerine feshedilip tasfiye edilebilecektir.
Geçici madde 5 kapsamında devredilmiş olan sözleşmelerin, fesih imkanından yararlanamayacağı öngörülmüştür.
Feshedilen sözleşmeler için ek fiyat farkı talebinde bulunulması mümkün olmayacaktır.
Sözleşmenin feshi halinde yüklenici hakkında fesihten kaynaklanan kısıtlama ve yaptırımlar (ihalelere katılmaktan yasaklama gibi) uygulanmayacak, yüklenicinin teminatı iade edilecektir.
Fesih durumunda, fesih tarihine kadar gerçekleştirilen imalatlar dışında idareden herhangi bir mali hak talebinde bulunulamayacaktır. Ayrıca Kamu İhale Kurumu’nun gelirleri arasında sayılan, yüklenici tarafından sözleşme bedelinin on binde beşi tutarında yapılan ödeme yükleniciye iade edilmeyecektir.
Bu kapsamda düzenlenecek fesihnamelerden damga vergisi alınmayacaktır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü üzerine, bu kapsamda feshedilen sözleşmelere konu edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işleri yeniden ihale edilebilir.
Geçici madde 5’in altıncı ve yedinci fıkraları kapsamındaki sözleşmeler[2] için ise ek fiyat farkı veya fesih/ tasfiyeye ilişkin bir düzenleme yapılmamış, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Geçici madde 6’ya uygun olarak mevzuatlarında düzenleme yapılabileceği öngörülmüştür.
Öğrenci Taşıma ve Öğle Yemeği Hizmet Alımlarına İlişkin Sözleşmelere İlişkin Özel Düzenlemeler Yapılmıştır.
Geçici Madde 6’nın yürürlüğe girmesinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen veya aynı Kanunun 22’nci maddesine (doğrudan temin usulüne) göre imzalanan ve yürürlük tarihi itibarıyla fesih veya tasfiye edilmeyen, kabulü yapılmayan öğrenci taşıma ve öğle yemeği hizmet alımlarına ilişkin sözleşmeler ile 4734 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin (e) bendine göre imzalanan öğle yemeği hizmet alımlarına ilişkin sözleşmelerin/protokollerin 01.01.2022-30.06.2022 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) gerçekleştirilen kısımları için ek fiyat farkı verilebilir. Bu düzenleme, fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmayanlar ile sadece girdilerin bir kısmı için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin hüküm bulunan sözleşme ve protokolleri kapsayacaktır.
Ek fiyat farkının hesaplanmasına ilişkin esas ve usuller, Kamu İhale Kurumu’nun görüşü üzerine Millî Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenecektir.
Bu kapsamdaki sözleşmelerde Geçici Madde 6’nın diğer fıkraları uygulanmayacaktır. Yani bu sözleşmelerin fesih ve tasfiyesi veya süre uzatımı imkânı bulunmamaktadır.
Av. Zülal BULUT
Av. Zeynep ULUCA
Deniz KARADUMAN
[1] Konuya ilişkin detaylı bilgi için blog yazımıza buradan ulaşabilirsiniz. [2] “Geçici madde 5 - 4734 sayılı Kanundan istisna edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinden Türk lirası üzerinden yapılan sözleşmeler için idareler tarafından bu maddeye uygun olarak ilgili mevzuatında düzenleme yapılabilir. Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları ve üst birliklerinin taraf olduğu veya bu kuruluş veya birliklerin kaynaklarıyla karşılanan mal ve hizmet alımı ile yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde, bu maddeye göre fiyat farkı ödenebilmesine yönelik ilgili kuruluş veya üst birliğin mevzuatında düzenleme yapılabilir.”